Kuruluşundan beri aynı aile tarafından yayımlanan Türkiye’nin en eski yerel gazetesi Bartın 102 yaşında.
Gazeteyi 6 Eylül 1924 tarihinden itibaren önce haftalık olarak yayımlamaya başlayan İbrahim Cemal Aliş TBMM’de altıncı dönem Sinop milletvekili olarak da görev yaptı.
Aliş’in ölümüne dek 53 yıl kardeşi Ahmet Kemal Aliş’in büyük desteğiyle yayımladığı gazeteyi bugün TGC 2023 Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü sahibi oğlu Esen Aliş yayımlıyor.
İbrahim Cemal Aliş’in başlığını rika tarzı eski Türkçe el yazısıyla hazırladığı gazete taş baskı yöntemiyle bir yıl yayımlandı. 1926 yılında gazetenin eski Türkçe başlığı hattat Hamid Aytaç tarafından yenilendi. Gazete 1928 yılında İstanbul’daki Tan Matbaası’ndan satın alınan 1900 yılında imal edilmiş Fransız malı Perreau Braulta marka makinede basılmaya başlandı. Bu makine daha sonra Bartın Kent Tarihi Müzesine armağan edildi.
İlk 30 sayısı taş baskı yöntemiyle “eseri-i cedit” kağıdına basılan Bartın, sonraki yıllarda teknolojik gelişmeleri takip ederek yayımlandı.
Taşbaskı yönteminden tipo yöntemi baskıya; ardından 1992 yılından itibaren de ofset baskı sistemine geçen gazetenin Türkiye’nin her yerinden, hatta yurt dışından okuyucusu var.
HEP GENÇ VE ÇAĞDAŞ
On günde bir yayımlanan Bartın’ı babasının ilkeleri doğrultusunda geleceğe taşıyan Esen Aliş gazeteyi şöyle anlattı:
“Bartın gazetesi 102 yıllık yayın yaşamında hep genç ve çağdaş kalmıştır. Gazetemiz Atatürk ilkelerinden ödün vermeden bugünlere gelmiştir. Bartın’ın ayakta kalabilme başarısını göstermesinin en önemli etkenlerinden biri ve önde geleni laik cumhuriyet ilkelerinden ayrılmamakta yatmaktadır.”
Basın İlan Kurumu’ndan resmi ilan almayan Bartın gazetesinin özel ilanlar, yıllık bin 500 lira olan abone bedeli ve Türkiye’nin en eski ikinci kitapçısı 1925 yılında kurulan Azim Kitabevi’nin desteğiyle bugünlere geldi.
102 yılda 4133 sayı yayımlanan Bartın, yurt içi ve dışındaki abonelerine düzenli olarak gönderiliyor.
Bugüne dek aralarında Ankara, İstanbul, Zonguldak Bülent Ecevit ve Bartın üniversitelerinin de olduğu üniversitelerde tarih, edebiyat, halk bilimi ve çevre konularında tez konusu olan, hakkında dört kitap yazılan Bartın Gazetesi 1998 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin kurum dalında basın Özgürlüğü Ödülü’nü, ertesi yıl da başbakanlık tarafından verilen 75.Yıl Cumhuriyet Ödülü’nü kazandı.
Bu arada tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın ilk yazısı lise öğrencisiyken Bartın gazetesinde yayımlandı. Gazetede ayrıca Türkiye’de ilk halk bilimi yazıları Şakir Ülkütaşır, Abdülkadir Karahan, Pertev Naili Boratav da yazdı.
Bartın’ın ilk sayısından itibaren tüm sayıları üçer yıllık ciltler halinde gazetenin arşivinde. Gazetelere ayrıca Milli Kütüphane’den de ulaşılabiliyor.
Gazetenin yüzüncü yılı dolayısıyla bir de marş bestelendi. Buselik makamındaki marşın sözlerini Tarık Çıtak yazdı, Sinan Serdar besteledi.
….
Bartın’dan sonra Türkiye’nin en eski ikinci gazetesi Kırklareli’nde yayımlanan yüz yaşındaki Trakya’da Yeşilyurt.
Bartın ve Trakya’da Yeşilyurt’a bundan sonraki yayın yıllarında başarılar dilerim.
