İzaha davet edilen mükellefler pişmanlık hükümlerinden yararlanabilir mi?
Kendisine izaha davet yazısı tebliğ edilen mükellefler, davet konusu tespitle sınırlı
olarak, pişmanlık hükümlerinden yararlanamaz.
Ayrıca, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş
olabileceğine dair kendisine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükellefler de
tespitle sınırlı olarak pişmanlık hükümlerinden yararlanamaz.
Pişmanlık ve ıslah hükümleri uyarınca mesken kira gelirleri istisnasından
yararlanmak mümkün mü?
Gelir Vergisi Kanunu'nda, binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim
yılında elde edilen hasılatın belli bir kısmı gelir vergisinden istisna tutulmuştur. Söz
konusu istisnanın uygulanması da belli şartlara bağlanmıştır.
Bu çerçevede, istisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya
eksik beyan edilmesi durumunda bu istisnadan yararlanılamayacaktır.
Mükelleflerin, idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan
etmedikleri veya süresinde verdikleri beyannamede yer almayan mesken (konut)
kira gelirlerini, pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanarak beyan etmeleri
mümkündür. Kira gelirini pişmanlık yoluyla beyan eden mükellefler mesken
istisnasından yararlanabileceklerdir. Bunlara vergi ziyaı cezası kesilmeyecektir.
Bu mükellefler hakkında sadece pişmanlık zammı uygulanacaktır.
Kanuni süresinden sonra pişmanlık talepli olarak verilen beyannamelerin
ödeme süreleri mali tatil kapsamında mı?
Kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen
beyannamelerin ödeme süreleri mali tatil kapsamına dahildir.
Pişmanlık talepli olarak kabul edilen ancak şartların ihlali nedeniyle
kanuni süresinden sonra verilen beyanname olarak işleme tabi tutulan
beyannamelere ilişkin kesilen vergi ziyaı cezaları tarhiyat sonrası uzlaşma
konusu yapılabilir mi?
Mükellefler adına, ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin
vergi ziyaı cezaları (359'uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet
verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere
kesilen ceza ve 370'inci maddenin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite
ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere anılan maddeye göre kesilen ceza hariç) ile
mükellefler tarafından yasal süresinden sonra verilen beyannameler ile Vergi Usul
Kanunu'nun 371'inci maddesine göre pişmanlık talepli olarak kabul edilen ancak
şartların ihlali nedeniyle kanuni süresinden sonra verilen beyanname olarak
işleme tabi tutulan beyannameler üzerinden tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilen
vergilere ilişkin kesilen vergi ziyaı cezaları uzlaşma konusu yapılabilir.
Mükellef ile idare arasında imzalanan peşin fiyatlandırma anlaşmasının
geçmiş vergilendirme dönemlerini kapsamına aldığı durumlarda pişmanlık
ve ıslah hükümlerinden yararlanılabilir mi?
Kurumlar Vergisi Kanunu'nda, mükelleflere ilişkili kişiler ile gerçekleştirdikleri mal
veya hizmet alım ya da satım işlemlerinde uygulayacakları fiyat veya bedelin
tespitine ilişkin yöntemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı ile anlaşarak belirleme
imkanı getirilmiştir. Uygulayacağı yöntem konusunda tereddüdü bulunan
mükelleflerin gerekli bilgi ve belgelerle birlikte Gelir İdaresi Başkanlığına (İdare)
başvurarak belli bir dönem için yöntem tespiti talebinde bulunabilmeleri mümkündür.
Bu çerçevede, ilişkili kişiler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satım
işlemlerine ilişkin transfer fiyatının tespit edilmesinde belli bir dönem için
uygulanacak yöntem, mükellefin talebi üzerine İdare ile anlaşılarak
belirlenebilecek olup bu anlaşma peşin fiyatlandırma anlaşması olarak adlandırılır.
Vergi Usul Kanunu'nun pişmanlık ve ıslah hükümlerinin uygulanmasının mümkün
olması ve anlaşma koşullarının zamanaşımına uğramamış geçmiş vergilendirme
dönemlerinde de geçerli olması halinde, mükellef ve İdare belirlenen yöntemin söz
konusu dönemlere de tatbik edilmesini, bu dönemleri anlaşma kapsamına almak
suretiyle sağlayabilir.
Geçmiş vergilendirme dönemlerinin anlaşma kapsamına alındığı durumlarda
imzalanan anlaşma, Vergi Usul Kanunu'nun pişmanlık ve ıslah hükümlerinde yer
alan haber verme dilekçesi yerine geçer. Söz konusu dönemlere ilişkin beyan ve
ödeme işlemleri buna göre tekemmül ettirilir. Bir başka ifadeyle, anlaşmanın
imzalandığı tarihten başlayarak 15 gün içinde beyan ve ödeme işlemlerinin
tamamlanması gerekmektedir.
Anlaşmanın geçmiş vergilendirme dönemlerine uygulanması sebebiyle daha
önceden ödenen vergiler ret ve iade edilmez.
Pişmanlık şartlarının ihlalinin sonuçları nelerdir?
Verilen 15 günlük süre içinde vergi aslı ve pişmanlık zammının tamamı ödenmez
ise pişmanlık hükümleri ihlal edilmiş sayılır. Bu durumda bu mükelleflerin verdiği
beyannameler kanuni süresinden sonra verilen beyanname olarak kabul edilir.
Pişmanlık şartlarının ihlali halinde; pişmanlık zammı terkin edilir, bunun yerine
gecikme faizi tahakkuk ettirilir ve tahakkuk fişindeki vade 15 günden 1 aya
tamamlanır.
Kanuni süresi içinde verilmeyip daha sonra pişmanlık talebiyle elden veya posta
yoluyla verilen beyannamedeki talebin kabul edilmesinden sonra pişmanlık
şartlarının ihlal edilmesi halinde ziyaa uğratılan verginin %50'si tutarında vergi
ziyaı cezası, birinci derece iki kat usulsüzlük cezası ile mukayese edilecek ve
miktar itibarıyla ağır olanı kesilecektir.
Kanuni süresi içinde verilmeyip daha sonra pişmanlık talebiyle elektronik ortamda
verilen beyanname ile ilgili olarak özel usulsüzlük cezası kesilecek ancak vergi
ziyaı cezası kesilmeyecektir. Ancak pişmanlık şartlarının ihlal edilmesi halinde
ziyaa uğratılan verginin %50'si tutarında vergi ziyaı cezası kesilecektir.
Kaynak: Gelirler İdaresi Başkanlığı
