0
VERGİ UYGULAMASI YÖNÜNDEN ORTAYA ÇIKAN DURUM
Müteahhidin ölümü üzerine, mirası reddetmemiş kanuni mirasçıları gelir vergisi ve veraset ve intikal vergisi beyannamesi vermek ve beyanları üzerinden tahakkuk ettirilecek vergileri de ödemek mecburiyetindedirler. Ayrıca müteahhidin birikmiş vergi borçlar ile bunların gecikme zammı ve müteahhidin sağlığında yaptığı işlerle ilgili olarak sonradan ikmalen veya resen tahakkuk ettirilecek vergi borçlarını da mirasçılar ödemek zorundadırlar.
Ölüm, işi bırakma hükmündedir. Ölüm olayı, ölen müteahhidin mirası reddetmemiş mirasçıları tarafından ilgili vergi dairesine bildirilir. Mirasçılardan herhangi birinin ölümü bildirmesi diğer mirasçıları bu ödevden kurtarır.
1- Gelir Vergisi Beyannamesi
Müteahhidin ölümü halinde, kanuni mirasçılar tarafından ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekmektedir. Beyannamede, müteahhidin ölüm tarihine kadar elde etmiş olduğu kar veya zarar varsa diğer gelirleriyle de birleştirilmek suretiyle müteahhit adına verilir. Beyanname verilirken durum bir dilekçe ile açıklanır ve bir adet de veraset ilamı eklenir.
Ölen müteahhidin yıllara yaygın inşaat ve onarma işleri yapması halinde, varislerin, ölüm tarihi itibariyle tespit edecekleri kar-zararı da beyan etmeleri gerekecektir. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42. maddesinde, birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarma işlerinde kar veya zararın ne suretle ve hangi usullere göre tespit edileceği belirtilmiş, bu maddenin son fıkrasında da mükelleflerin her iki halde düzenleyecekleri beyannameleri, işin tamamlandığı takvim yılını takibeden yılın Mart ayı sonuna kadar vermeğe mecbur oldukları hükme bağlanmış, aynı Kanunun 44. maddesinde ise geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan işlerde geçici kabulün yapıldığı yıl, bu usule tabi olmayan diğer inşaat ve onarma işlerinde işin fiilen tamamlandığı ya da fiilen bırakıldığı tarih, işin bitim tarihi sayılmıştır.
Müteahhidin ölümü halinde iş (kabul edilmesi şartıyla) varislerince veya varsa ortakları ile varisleri tarafından devam olunması halinde dahi ölüm tarihine kadar olan kıst dönem itibariyle hesap kesilip, ölen müteahhit için o tarihe kadar elde edilen kar hesaplanacaktır.
Müteahhidin yıllara yaygın inşaat ve onarma işi ile ilgili faaliyetinin dışında vergiye tabi bir başka gelirinin olması halinde bu gelir de yine ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde beyan edilecektir.
Murisin bu işiyle ilgili kar veya zararın ölüm tarihi itibariyle tespit edilip 4 ay içinde beyan edilmesi gerektiğini belirten görüş (Hesap Uzmanları Kurulunun 21.02.1991 gün ve 282/2 sayılı Danışma Komisyonu Kararı) uygulamada kabul edilmiş olup, gerekçesi şu şekildedir.
