0
Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Orta Vadeli Program (2016-2018) ve 2016 Yılı Programında öngörülen hedefler doğrultusunda hazırlanan 2016 Yılı Yatırım Programı 31 Mart 2016 tarihli ve 29670 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
2016 Yılı Yatırım Programı kapsamında yer alan; Merkezi Yönetime dahil Kamu İdareleri (Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri, Özel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri, Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar), kamu payı yüzde 50'nin üzerindeki İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşları ile bunların bağlı ortaklıkları, Özelleştirme Kapsamına Alınan Kuruluşlar, Sosyal Güvenlik Kurumları ve Döner Sermayeli Kuruluşlar tarafından gerçekleştirilecek yatırım projelerinin toplamından oluşan toplam kamu yatırımlarının sektörel bazdaki dağılımı ile buna ilişkin bazı rakamsal görüntüleri içeren ve aşağıda yer alan bilgileri; 2016 yılına ilişkin kamu yatırımları hakkında özet bir bilgi sağlaması açısından siz değerli okurlarla paylaşalım.
2015 Yılı Yatırım Programında; kamu yatırımlarının toplamı 53 milyar 528 milyon 639 bin lira iken 2016 yılında kamu yatırımları toplamı yüzde 21,3 artışla 64 milyar 927 milyon 811 bin lira olarak öngörülmüştür. 2016 yılı için tahsis edilen kamu yatırımlarının sektörler itibariyle tutarları ile bu yatırımları ağırlıklı olarak gerçekleştirecek bazı kurumların(bütçe türleri) kamu sektör yatırımlarını karşılama oranları şöyledir: Tarım sektörüne 7 milyar 900 milyon 76 bin lira, madencilik sektörüne 1 milyar 480 milyon 668 bin lira, imalat sektörüne 963 milyon 349 bin lira, enerji sektörüne 4 milyar 871 milyon 28 bin lira, ulaştırma-haberleşme sektörüne 19 milyar 872 milyon 982 bin lira, turizm sektörüne 490 milyon 329 bin lira, konut sektörüne 426 milyon 680 bin lira, eğitim sektörüne 11 milyar 696 milyon 514 bin lira, sağlık sektörüne 5 milyar 328 milyon 458 bin lira, diğer kamu hizmetlerine ise 11 milyar 897 milyon 727 bin lira ayrılmıştır. Merkezi Yönetim Bütçesi yatırımlarının; konut sektörünün yüzde 99,8'ini, eğitim sektörünün yüzde 98,8'ini, turizm sektörünün yüzde 97,8'ini, tarım sektörünün yüzde 93,6'sını, sağlık sektörünün yüzde 72,5'ini, ulaştırma-haberleşme sektörünün yüzde 66,4'ünü, enerji sektörünün yüzde 37,3'ünü, diğer kamu hizmetlerinin ise yüzde 96,6'sını karşılaması, KİT yatırımlarının; imalat sektörünün yüzde 85'ini, madencilik sektörünün yüzde 83,7'sini, enerji sektörünün yüzde 61,6'sını, ulaştırma-haberleşme sektörünün ise yüzde 33'ünü karşılaması, döner sermaye yatırımlarının; sağlık sektörünün yüzde 27,5'ini karşılaması öngörülmüştür.
2015 yılına göre 2016 yılında sektörlere tahsis edilen yatırımlardaki artış ve azalışlar (%) şöyledir: Ulaştırma-haberleşme: 37,1, sağlık: 35,8, konut: 25,8, enerji: 24,2, eğitim: 15,2, tarım: 15,1, turizm: 8,3, diğer kamu hizmetleri ise: 14,8 (iktisadi: %13,5, sosyal: %16,8) oranında artmış, madencilik: 26,6, imalat: 2,7 oranında azalmıştır.
Sektörlerin 2015 ve 2016 yıllarında toplam yatırım içindeki payları (%) ise şöyledir: Ulaştırma-haberleşme: (27,1)(30,6), eğitim: (19,0)(18,0), tarım: (12,8)(12,2), sağlık: (7,3)(8,2), enerji: (7,3)(7,5), madencilik: (3,8)(2,3), imalat: (1,9)(1,5), turizm: (0,8)(0,7), konut:(0,6)(0,7), diğer kamu hizmetleri: (19,4)(18,3). Görüldüğü gibi, 2016 yılında geçen yıla göre ulaştırma-haberleşme, sağlık, enerji ve konut sektörlerinin toplam yatırım içindeki payları artmış, diğer altı sektörün payları ise azalmıştır.
Bazı sektörlerin dikkati çeken alt başlıklarının 2016 yılı kamu yatırım toplamı içindeki payları (%) ise şöyledir: Sulama: 8,4, ormancılık: 1,8, bitkisel üretim: 1,7, hayvancılık: 0,2, su ürünleri: 0;1, gıda: 0,4, kimya: 0,4, demir-çelik: 0,3, karayolu: 12,0, demiryolu: 11,1, havayolu: 0,8, denizyolu: 0,8, oto yollar: 0,8, kent içi ulaşım: 3,2, kültür: 1,5, beden eğitimi ve spor: 0,9, yüksek öğretim: 6,0, ilköğretim ve gen. ortaöğretim: 5,8, mesleki ve teknik eğitim: 3,9, diğer kamu hizmetleri(iktisadi: 10,9, sosyal: 7,4), genel idare: 4,0, güvenlik hizmetleri: 3,6, adalet hizmetleri: 2,7, teknolojik araştırma: 2,8, içme suyu: 1,6, çevre: 0,2, KOBİ ve girişimcilik: 0,1.
2016 Yılı Yatırım Programında; mahalli idarelerin yatırımları ise 2015 yılına göre yüzde 0,6 artışla toplam 29 milyar 856 milyon 855 bin lira olarak öngörülmüş olup, sektörler itibariyle dağılımı şöyledir. Tarım: 996 milyon 21 bin lira, madencilik: 1 milyon 162 bin lira, imalat: 20 milyon 845 bin lira, enerji: 32 milyon 972 bin lira, ulaştırma-haberleşme: 13 milyar 262 milyon 249 bin lira, turizm: 173 milyon 79 bin lira, konut: 414 milyon 489 bin lira, eğitim: 877 milyon 5 bin lira, sağlık: 303 milyon 388 bin lira, diğer kamu hizmetleri: 13 milyar 775 milyon 644 bin lira (iktisadi: 1 milyar 335 milyon 321 bin lira, sosyal:12 milyar 440 milyon 323 bin lira).
Böylece, toplam kamu yatırımlarına (64 milyar 927 milyon 811 bin lira) mahalli idareler tarafından gerçekleştirilecek yatırımlar da eklendiğinde, 2016 yılı için öngörülen kamu yatırımlarının genel toplamı 94 milyar 784 milyon 666 bin liraya ulaşmaktadır. Bir başka ifadeyle 2016 yılındaki kamu yatırımlarının yüzde 68,5'ini kamu kuruluşlarının, yüzde 31,5'ini ise mahalli idarelerin gerçekleştirmesi öngörülmüştür.
