Terörizm, global boyutlara ulaşan etkileri ile barış ve güvenlik kapsamında ülkemizi ve diğer dünya ülkelerini ciddi şekilde tehdit etmektedir. Global terörün günümüzde ulaşmış olduğu uluslararası boyutlar göz önüne alındığında, terör örgütlerinin varlıklarının devamını sağlamak ve eylemlerini sürdürülebilmek için, finansmana ihtiyaç duydukları, bu ihtiyacı karşılamak için de legal ve legal olmayan faaliyet ve yöntemlere başvurdukları bilinmektedir.
Günümüz finansal sistemleri, globalleşen dünyada ülkeler arasında genişleyerek tüm dünyayı saran yapılar haline dönüşmüştür. Bununla birlikte, organize suçlarda meydana gelen artış, suç gelirlerinin yasal görünüme kavuşturulmasında kullanılan teknolojik yenilikler ve bankacılık sistemi ve para transfer hizmetlerindeki çeşitlilik, kripto paralar vb. gibi bazı kolaylıklar büyük tutarlardaki kaydi paranın sınır gözetmeksizin transfer edilebilmesine imkân sağlayabilir hale gelmiştir. Terör örgütlerinin elde etmiş oldukları finansmanın global ölçekte ulaştığı miktarın boyutu, bunların finansal kaynak sağlamada organize suç örgütleri ile olan ilişkilerinin gün geçtikçe artması ve bu ilişkilerin global tehdit boyutuna ulaşması, terörizmin finansmanı konusunun global bir problem haline geldiğini bize göstergeleridir.
Böyle ortamları değerlendirmek isteyen terör ve suç örgütleri, bu gibi avantajlardan yararlanmakta, diğer suç örgütleri ve terör örgütleri ile finansman sağlama ve gelir elde etme uygulamalarını ara sıra birleştirmek suretiyle bu faaliyetlerden kazandıkları gelirleri başka ülkelere transfer edebilmektedirler.
Ülkemizde, terörizmin finansmanı ile mücadele amacıyla, 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun yürürlüğe girmiş ve bu kanun ile birlikte önleyici tedbir olarak “Malvarlığının Dondurulması Sistemi” geliştirilmiştir. Bu Kanun kapsamında; teröristlere, terörist eylemlere veya terör ve suç örgütlerine doğrudan ya da dolaylı olarak finans sağlandığı hususunda makul sebeplerin varlığına istinaden Ülkemizce resen ve/veya yabancı devletlerin talebi üzerine (BMGK’nın 1373 sayılı Kararı uyarınca) ilgili kişi, kuruluş ve organizasyonlar hakkında malvarlıklarının dondurulması kararı uygulanır.
6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında ayrıca; BMGK’nın 1267 ve müteakip sayılı kararları ile listelenen kişi, kuruluş ve organizasyonlar hakkında Ülkemizce derhal malvarlıklarının dondurulması kararı uygulanır. Diğer taraftan 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun’un yürürlüğe girmesi ile birlikte, kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesine yönelik ilgili BMGK Kararlarına konu kişi ve kuruluşlar ile bunlar tarafından yönetilen veya bunlar hesabına hareket eden kişi ve kuruluşlar hakkında da malvarlıklarının dondurulması kararı uygulanır.
Bu uygulamanın amacı, “Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun ve bu Kanuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Başkanlığın Görev ve Yetkileri” başlıklı 16’ncı maddesinin (i) ve (j) bentleri uyarınca nezdinde malvarlığı kaydı tutulan gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının dondurma kararına uygun hareket edip etmediği konusunda oluşabilecek belirsizliklerin giderilmesi ve dondurulan malvarlığının yönetiminin, kanun hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi ile söz konusu malvarlığının dondurulması kararlarının etkin ve eksiksiz bir şekilde uygulanmasıdır.
Malvarlığının Dondurulması ile ilgili genel kavramlara baktığımızda;
Malvarlığı: Kanunda “bir gerçek veya tüzel kişinin mülkiyetinde veya zilyetliğinde bulunan ya da doğrudan veya dolaylı olarak kontrolünde olan fon ve gelir ile bunların birbirine dönüştürülmesinden hâsıl olan menfaat ve değer”,
Yönetmelikte ise “bir gerçek veya tüzel kişinin kısmen veya tamamen mülkiyetinde veya zilyetliğinde bulunan ya da doğrudan veya dolaylı olarak kontrolünde olan fon ve her türlü gelir ile bunların birbirine dönüştürülmesinden hâsıl olan menfaat ve değer” şeklinde ifade edilmiştir.
Fon: Kanunda “para veya değeri para ile temsil edilebilen taşınır veya taşınmaz, maddi veya gayri maddi her türlü mal, hak, alacak ile bunları temsil eden her türlü belge”,
Yönetmelikte ise “her ne suretle elde edilmiş olursa olsun para veya değeri para ile temsil edilebilen banka kredisi, banka ve seyahat çeki, havale, menkul kıymet, hisse senedi, teminat, tahvil, bono, poliçe, kredi mektubu ve benzeri kıymetler ile taşınır veya taşınmaz, maddi veya gayri maddi, her türlü mal, hak, alacak ve bunlar üzerinde bir mülkiyet hakkını veya menfaati tevsik ve temsil eden elektronik veya dijital ortamdakiler de dâhil olmak üzere her türlü belge” şeklinde ifade edilmiştir.
Malvarlığının Dondurulması: Kanunda “Malvarlığının ortadan kaldırılmasının, tüketilmesinin, dönüştürülmesinin, transferinin, devir ve temlik edilmesinin ve sair tasarrufi işlemlerin önlenmesi amacıyla, malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisinin kaldırılması veya kısıtlanması”,
Yönetmelikte ise “Malvarlığının ortadan kaldırılmasının, tüketilmesinin, dönüştürül-mesinin, transferinin, devir ve temlik edilmesinin ve sair tasarrufi işlemlerin önlenmesi amacıyla, malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisinin tamamen kaldırılması veya Kanunun 13. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında yapılmasına izin verilen işlemler çerçevesinde kısıtlanmasını” şeklinde ifade edilmiştir.
