0
1. GİRİŞ
Kasko Sigortası ve Trafik Sigortasını incelediğimiz üç serilik yazımızın sonuncusuna gelmiş bulunmaktayız. Birinci bölümde Kasko Sigortası(Karma Sigorta) açıklanmaya çalışılmış, ikinci yazımızda Trafik Sigortası(Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası) açıklanmış ve bu son bölümde de iki sigorta karşılaştırılarak, birleşen veya ayrılan yönleri ortaya konmuştur. Bir bütün olarak yazı dizimizin sonucunda Sonuç ve Öneriler bölümünde, tartışmaların bir nebzede olsa ortadan kalkması için önerilerimiz ortaya konmaktadır.
Okuyucularımıza ve sigorta mevzuatına katkı sağlayabilirsek mutlu oluruz.
2. KASKO SİGORTASI ile TRAFİK SİGORTASI KARŞILAŞTIRILMASI
2.1. ORTAK HÜKÜMLER
2.1.1. YÜRÜRLÜK HÜKÜMLERİ
Kasko ve Trafik Sigortaları; poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
2.1.2. GEÇERLİ COĞRAFİ SINIRLARI
Kasko ve Trafik Sigortası Poliçeleri; Türkiye sınırları içinde geçerlidir.
Kasko Sigortasının Türkiye dışında da geçerli olması istenirse, Yurtdışı teminatının zeyilname ile poliçeye eklenmesi gerekmektedir.
Trafik Sigortasının Yurtdışında geçerli olması isteniyorsa, buna zeyilname düzenlenmez, ayrı bir sigorta olan, Yeşilkart Sigortası yaptırılması gereklidir.
2.2. BENZER YANLARI
Kasko ve Trafik Sigortaları, Sigortacı ile Sigorta Ettiren, Sigortalı arasında yapılan bir sözleşmedir. Bu sözleşmeye de Sigorta Poliçesi denir.
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunun 1401 nci maddesinde; Sigorta Sözleşmesi ile ilgili olarak;
'(1) Sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi halinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir.
(2) Ruhsatsız bir şirket ile onun bu durumunu bilerek yapılan sigorta sözleşmeleri hakkında Türk Borçlar Kanununun 604 ve 605 inci maddeleri uygulanır. Türkiye'de yerleşik olmayan sigorta şirketleriyle kurulan sigorta sözleşmelerinde bu hüküm uygulanmaz.
Sigorta Sözleşmesini temsil eden belge de Sigorta Poliçesi olarak mevzuatta yer almıştır. Poliçe de bütün özel-genel şartların gösterilmesi, teminatların ve rizikonun belirtilmesi gibi zorunlu şartları belirlenmiştir. Kasko ve Trafik Sigortası Poliçeleri taraf olan her iki tarafı da bağlayıcıdır.
2.3. AYRILDIKLARI YANLARI
2.3.1. TEMİNAT AÇISINDAN
Kasko ve Trafik Sigortası Poliçelerinde verilecek teminatlar Hazine Müsteşarlığı tarafından yayınlanan ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu bakanlık tarafından yürütülen Genel Şartlar ile belirlenmekte ve uygulanmaktadır.
Genel Şartlar; bu branşlarda poliçe düzenleme yetkisi olan bütün sigorta şirketlerinin uyması gereken bir kurallar bütündür. Bunun yanında, sigortalı ile sigortacı arasında belirlenen özel şartlar vardır ki, bunlar poliçeden poliçeye değişiklik gösterir.
2.3.2. PİRİM AÇISINDAN
Trafik Sigortalarında, zorunlu sigortalardan olması nedeniyle Hazine Müsteşarlığı tarafından yayınlanan Tarife ve Talimatlarla belirlenen bir teminat ve pirim usulü bulunmakta iken, tarife ve talimatların olduğu, Ancak sabit bir fiyatın olmadığı, fiyatların sigorta şirketleri tarafından serbestçe tespit edildiği bir uygulamaya geçilmiş, bundan dolayı da piyasada Trafik Sigortası fiyatları konusunda büyük tepkiler oluşmuştur. Tepkinin oluşmasının en büyük nedeni zorunlu olmasından kaynaklanmaktadır.
Kasko Sigortası poliçesinde fiyat yine sigorta şirketleri tarafından belirlenmektedir. Ancak burada ki durum tamamen farklıdır. Kasko Sigortası Poliçesi standart bir poliçe olmayıp, içinde karma teminatların bulunduğu poliçe olması dolayısıyla, sigorta şirketleri arasında kıyaslaması kolay olmayan bir içerik taşımaktadır. Fiyatlar yüksek olsa bile açıklama yapılabilecek durum vardır. Zorunlu bir sigorta olmadığından tepki Trafik Sigortasındaki kadar yaygın, ses getirici olmamıştır.
2.3.3. ZORUNLULUK AÇISINDAN
Kasko Sigortası, sigortalının kendi aracında meydana gelen hasarları temin ettiği için, kişisel özgürlüğe dayanılarak yaptırılması zorunlu değildir. Sigortalı hasar anında, uğradığı hasarı kendisi ödemek isterse buna engel durum yoktur.
Trafik Sigortası ise, Karayolları Trafik Kanunu gereğince, yaptırılması zorunlu olan bir sigortadır. Zorunluluğun karşılığı ise cezai müeyyidedir. Sigortalının kendi aracındaki hasarlarla ilgili yapılan bir poliçe olmayıp, Üçüncü kişilere verilebilecek hasarları karşılayan bir sigorta olması nedeniyle zorunluluk vardır. Üçüncü kişilerin korunması açısından yaptırılması zorunludur.
3. SONUÇ ve ÖNERİLERİMİZ
Trafik Sigortası(Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası) ve Kasko Sigortası(Karma Sigorta Poliçesi) konusunda son günlerde yapılan açıklamalar ve itirazlara açıklık getirmek açısından ilgili mevzuat üzerinde yaptığımız inceleme ve araştırmaların ayrıntıları yazı dizimizin ilk ikisinde ve bu yazımızda görüşlerinize sunulmaktadır.
Gerek, Kasko Sigortası ile Trafik Sigortası Poliçelerinin birleştirilerek tek poliçede teminat verilmesi olsun, gerekse Trafik Sigortası fiyatlarının yüksekliğine yapılan itirazlar konusunda önerilerimizi sunmakta yarar görmekteyiz.
1- Kasko Sigortası ile Trafik Sigortası Poliçelerinin birleştirilerek, tek bir poliçe ile teminat verilmesi bir mevzuat sorunudur. Kasko Poliçesi isteğe bağlı, Trafik Poliçesi ise zorunlu bir poliçedir. İkisinin bir arada olması konusunda büyük bir mevzuat değişikliği yapılması gerekmektedir, birleştirilse bile isteğe bağlı yapılabilecek poliçenin zorunlu hale gelmesi dolayısıyla yine itirazların ortaya çıkması kaçınılmazdır. Onun için birleştirme yerine, teminatların miktarı konusunda çalışmaların yapılmasında yarar vardır.
2- Son yıllarda mahkemelerin verdiği kararlar doğrultusunda, daha önceki yıllarda tazmin edilmeyen hasarlarında Trafik Sigortası Poliçesi tarafından karşılanmaya başlaması nedeniyle birikmiş bir risk ve hasar ödemesi dolayısıyla sigorta şirketleri karlılıklarını yitirmekte buda serbest fiyat belirleme yetkisini, fiyatları yukarı çıkarma olarak kullanılmaktadır. Kaldı ki, sigorta şirketlerinin amacı kar elde etmektir. Trafik Sigortasından kar elde etmedikleri halde yinede zorunluluk nedeniyle bu poliçeyi düzenlemek ve teminat vermek zorundadırlar. Ana hatları ile teminat ve fiyatların yeniden tanımlanması çalışmalarının ilgili Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılması ve önlemlerin alınmasında büyük yarar vardır. Trafik Sigortalarında, sigorta şirketleri arasındaki fiyat farkının çok büyük olması, uzun zamanda, sigortaya ve sigortacılığa duyulan güveni törpüleyecek, fiyat artışlarından kazandıklarını sanan şirketler diğer dallarda büyük kayıplar yaşayabilecektir. Sigortalılık oranı daha da artacaktır. Onun için bir an evvel çalışmaların yapılması ve sonuçların alınmasında yarar olduğu kanısındayız.
3- Trafik Sigortası Poliçesi nedeniyle hasar ödemelerinin büyük miktarlara çıkmasının nedenlerinden biriside, kaza tespit tutanaklarının kazaya karışanlar tarafından serbestçe düzenlenebilmesidir. Trafik zabıtası olmadan düzenlenen kaza tespit tutanaklarında, iyi niyetli olmayan kişiler tarafından, hasar tazminatının ödenmemesini gerektiren, alkollü olmak, ehliyetsiz olmak veya kusur tespit serbestisi nedeniyle de büyük kayıplar ortaya çıkabilmektir. Taraflar arasında tutanakların ortadan kaldırılması yerine, sağlam deliller ve de ayrıntılı inceleme, araştırmalar sonucunda hasarların ödenmesi zarar oranını belirli ölçüde aşağılara çekecektir. Bu da fiyatların düşmesini sağlayacaktır kanısındayız.
4- Trafik Sigortalarındaki fiyat yüksekliğini önlemenin bir yolu da, hiç hasar yapmayan sürücü ve sigortalıların ödüllendirilmesi ile olabilir. Yapılan hasarsızlık indirimleri bu fiyat artışlarında anlamını yitirmiş görünmektedir. Yeni bir teşvik sisteminin devreye sokulması gerekmektedir diye düşünmekteyiz. Şöyle ki; örnek olarak veriyorum, beş yıl hiçbir kazaya karışmamış sürücü ve sigortalıların Trafik Sigortası Poliçeleri primlerinin 'Güvence Hesabı' tarafından ödenmesi ile küçük ve sınır yıla gelinmeye başlanması ile gerçek kaza tespit tutanaklarının düzenlenmesine yardımcı olacağı, ödüle yakın sigortalılar tarafından otokontrolün yapılabileceği kanısındayız.
5- Trafik Sigortası Poliçelerinden haksız ve gerçek olmayan hasarların alınması durumunda uygulanan ceza şartlarının bundan sağlanan yarardan fazla olmasına dikkat ederek düzenlemelerin yapılmasının önemli olacağı kanısındayız.
6- Araştırma ve yazımız hazırlık aşamasında iken, Hazine Müsteşarlığı tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar ile 2 Şubat 2016 günlü, 29612 sayılı Resmi Gazetede 8. Maddelik değişiklik yayımlanmıştır. Yukarıdaki önerilerimize dokunacak bir değişiklik olmadığı ortada olan değişiklik ile getirilmek istenenler bir başka yazımızda ele alınacaktır.
