Zona ciltte ağrı ve sıvı dolu kabarcıklara dönüşen kırmızı döküntülere neden olan viral bir hastalıktır. Bu döküntüler genel olarak vücudun tek tarafında şerit halinde oluşurlar. Zona belirtileri kaşınan kırmızı döküntüler, kabuklu sıvı dolu kabarcıklar, özellikle geceleri yaranın olduğu bölgelerde ağrı ve yanma hissidir. Ayrıca zona ateş, ısı hassasiyeti ve yorgunluğa neden olur.
Zona gece yanığı olarak da bilinmektedir. Su çiçeğine neden olan virüs zonaya da neden olmaktadır. Daha önce suçiçeği geçiren kişilerin zona geçirme riski bulunmaktadır. Zona hastalığı grip, kanser tedavisi, ilerleyen yaş çeşitli enfeksiyonlar nedeniyle vücudun bağışıklık sisteminin düşmesi sonucu meydana gelir. Ayrıca organ nakillerinde vücudun verilen organı reddetmemesi için verilen ilaçlarda bu hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir.
Zona hastalığı sıklıkla 50 yaş üstündeki kişilerde görülür. Yaş ilerledikçe zonaya yakalanma riski de artar.
Zona hastalığının ilk belirtileri vücutta hissedilen hassasiyettir. Sonrasında kaşıntı ve ağrı meydana gelir. Ağrı başladıktan sonra içi sıvı dolu kabarcıklar görülmeye başlar.
Zonadan korunmak aslında mümkündür. 2006 yılında lisansı alınan bir aşısı bulunmaktadır. Aşı tek doz olarak uygulanmakta ve zonaya yakalanma riskini büyük ölçüde azaltmaktadır. Ancak bazı durumlarda aşı yapılsa dahi zona çıkabilmekte fakat bunun süresi ve etkilediği bölge daha az olmaktadır.
Zona hastalığında erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Kullanılan zona ilaçları hastalığın şiddetini baskılamaya yöneliktir. Ayrıca kullanılacak B vitamini, lokal kremler, istirahat ve iyi beslenme hastalığın süresinin kısalmasını destekler.
Zona hastalığı aylarca sürebilir. Yaş ilerledikçe iyileşme süresi de artar. Zonada yaşanan sinir ağrıları çok şiddetlenebilir. Bu ağrılar için nörolojik ilaçların kullanımı gerekebilmektedir.
Zona bölgesinde yer alan ağrı ve kaşıntının dindirilmesi için soğuk kompres uygulamak, duş almak tavsiye edilir. A-B12, C, E vitamini içeren turuncu meyveler, lifli koyu yeşil renkli besinler, kırmızı et, yumurta, domates ve ıspanak tüketmek bağışıklık sisteminin güçlenmesine destek olur.
Zonanın vücutta oluştuğu bölge çok önemlidir. Zona genel olarak sırt ve göğüs bölgesinde ortaya çıkar. Bunun dışında yüz, göz, kulak ve kafa bölgesinde ortaya çıkan ‘oftalmatik zona’ daha ağrılı ve tehlikelidir.
Zona hastalığı başkasına bulaştırılmaz ancak suçiçeği olarak bulaştırılması mümkündür. Bu nedenle suçiçeği geçirmemiş ya da aşısını olmamış kişilerle temas halinde bulunurken dikkatli olmak gerekir. Zona nadiren tekrarlar. Erken yaşlarda zona geçiren kişiler ilerleyen yaşlarda zona olabilirler. Zona çok nadirde olsa çocukluk döneminde görülebilir. Stres, depresyon, üzüntü , aşırı yorgunluk gibi duygusal durumlar da zona hastalığını tetikler.
