ÇOLPON-ATA - Kırgızistan'ın Issık Gölü kıyısındaki tatil beldesi Çolpon-Ata şehrinde "Geleneksel Kültür ve Sanat: Koruma ve Geliştirme Sorunları" konulu uluslararası kongre düzenlendi.
Cumhurbaşkanı Sadır Caparov'un himayesinde ve hükümetin organizasyonuyla Cengiz Aytmatov "Ruh Ordo" Kültür Merkezi'nde süren "Ruhun Sanatı" adlı 1. Dünya Geleneksel Kültür ve Müzik Festivali kapsamında, "Geleneksel Kültür ve Sanat: Koruma ve Geliştirme Sorunları" konulu uluslararası kongre tertip edildi.
İki gün süren kongre, 20 ülkeden 80'den fazla bilim insanını bir araya getirerek festivalin önemli bir parçası haline geldi. Katılımcılar, küresel dönüşümler bağlamında halkların müzik ve kültürel mirasının korunması, araştırılması ve güncellenmesi konularına vurgu yaptı.
Kongrede, Türkiye, Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan, Macaristan, Rusya, Rusya'nın Altay Cumhuriyeti, ABD, Hollanda, İspanya, Güney Kore, Şili ve diğer ülkelerden temsilciler, bilgi ve deneyimlerini paylaştı.
- "Kopuzun Anadolu'ya kültürel yolcuğuna değindim"
Türkiye'den kongreye katılan Kocaeli Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Metin Kar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kongrede Türk dili konuşan halkların kültürüne ait doküman ve araştırmaların ele alındığını belirtti.
Kar, sunumunda, Türk kültürüne ait enstrümanlardan bağlamayı ve kopuzu karşılaştırarak kopuzun Anadolu'ya kültürel yolculuğuna değindiğini anlattı.
Anadolu'da kullanılan saz grubundaki bağlamanın kopuzun bir devamı niteliğinde olduğundaki görüşünü aktaran Kar, kopuzun kültürel yolculuğunda Türk halklarının ortak kimliğini yansıttığını kaydetti.
- "Toplumların aydınları tarafından geleneksel müziklere sahip çıkmak aslında bir reflekstir"
Bursa Uludağ Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Öğretim Üyesi ve Türk Dünyası Müzikleri Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Özdemir, 2022'de yapılan saha çalışmasının verilerinden Kuzey Makedonya'da yaşayan Türklerin dini müzikal çıktılarını müzik bilimcilerle paylaştığını söyledi.
Özdemir, Balkan Türklerinin 13. yüzyıldan itibaren Anadolu'dan Balkanlar'a giden Oğuz gruplarını ifade ettiğini anımsatarak, Kuzey Makedonya'daki Struga'daki cami ve tekke müziğinde hala canlı tutulan müzikal pratiklerin çok verimli şekilde kayıt altına alınabildiğini anlattı.
Ağıtlar, ninniler, asker türküleri gibi halklar tarafından üretilen ve sosyokültürel yaşam içinde doğrudan kullanılan müzik biçimlerinin geleneksel müzik olarak adlandırıldığını dile getiren Özdemir, "Toplumların aydınları tarafından geleneksel müziklere sahip çıkmak aslında bir reflekstir çünkü geleneği bilme ve tanıma, aynı kültürel süreci takip eden yeni nesillerin oluşmasını sağlar ve geçmişle bağlarımızı kurar." diye konuştu.
- "Kırgız kültürünü dünyaya tanıtmak ve dünyayı Kırgızistan'a getirmek anlamında bir etkinlik oldu"
İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müzikoloji Bölüm Başkanı ve Uluslararası Geleneksel Müzik ve Dans Konseyi (ICTMD) Türk Dünyası Müzik ve Dans Grubu Başkanı Prof. Dr. Abdullah Akat, 1. Dünya Geleneksel Kültür ve Müzik Festivali'ne ilişkin, "Kırgız kültürünü dünyaya tanıtmak ve dünyayı Kırgızistan'a getirmek anlamında bir etkinlik oldu." dedi.
Akat, bu festivalin organizasyonunu üstlenen kurumlardan Kırgızistan Ulusal Bilimler Akademisi Geleneksel Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi Müdürü Roza Amanova'nın liderliğinde gelecek yıllarda Uluslararası Müzik ve Dans Konseyi, Türk Kültür ve Miras Vakfı, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatının (TÜRKSOY) gibi kurumlarla büyük bir dünya konferansı düzenlemeyi hedeflediklerini aktardı.
Geleneksel kültürün korunması ve yaşatılmasının gelecek kuşaklara aktarılması için festivalin düzenlendiğini vurgulayan Akat, bu festivalin, Roza Amanova'nın 1947 yılından bu yana faaliyet gösteren ve yaklaşık 4 bin kişilik müzikoloji alanındaki akademisyenlerin oluşturduğu Uluslararası Müzik ve Dans Konseyi ile 2021 yılında kurduğu bağın sonucunda ortaya çıktığını dile getirdi.
- Kongre sona erdi
"Ruh Ordo" Kültür Merkezi'nde iki gün süren "Geleneksel Kültür ve Sanat: Koruma ve Geliştirme Sorunları" konulu uluslararası kongre, sonuç bildirgesinin ilan edilmesiyle sona erdi.
Kırgızistan Milli Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı Çolponkul Arabayev, sonuç bildirisinde, Kırgızistan'da geleneksel müzik aletlerinden oluşan müzenin ve Türk Dünyası Uluslararası Geleneksel Müzik ve Dansı Derneğinin kurulmasının kararlaştırıldığını belirtti.
İçerik ve yöntem açısından öne çıkan yedi sunum para ödülüyle ödüllendirilirken, Kırgız Milli Akademisi "Manas" kitaplarının yanı sıra "Türk dili konuşan ülkelerin ulusal müzik aletleri", "Kırgız folklor şarkıları" ve "Kırgız halkının geleneksel-profesyonel ses ve çalgı sanatı" kitaplarının tanıtımları yapıldı.
Etkinlikler kapsamında enstrüman topluluklarının gösterileri, ustalık sınıfları tertip edildi.
Öte yandan festival, kapanış töreni ve müzik kültürünü tanıtan gruplar ve sanatçıların ödüllendirilmesiyle bu akşam sona erecek.
