Kurumsallık ve kurumsal yönetim

Kurumsallaşmak, şirketlerde bütün süreçlerin hazırlanıp, departmanlara ve
kişilere bu çerçevede görevlerininverilmesi demektir. Çoğunlukla bir takım organizasyonel ve idari eksiklikleri olan bir şirketin kurum olma süreci anlamında kullanılmaktadır. Kurumsallaşmış şirketler belli bir iş akış sistematiği ile yönetilir. Kişiler yetki ve sorumluluklarını bilirler. Görevlerini yerine getirmede gerekli donanıma sahiptirler.(1)

Sosyal sorumluluk kavramına bağlı olarak işletmeyle ilgili çıkar gruplarının haklarının korunması, hissedar ve hak sahiplerinin beklentileri ve amaçlarının yerine getirilmesi, çalışanlara nitelikli iş ortamlarının sağlanması, tüketicilerin korunması kurumsal yönetim ilkeleri olarak karşımıza çıkmaktadır.(2)

- Kurumsallaşmak kural koymak değildir.

- Sadece profesyonel yöneticilerinistihdam edilmesi demek değildir.

- Tek tip bir kurumsallaşma modeli yoktur.

- Yanlış kurumsallaşma hantallığa yol açar, sadece aile şirketlerinde değil bütün şirketlerde yaratıcı gelişmeyi öldürür.

- Kurumsallaşma yolunda kabul edilen ilkeler ve kuralların mutlaka yazılı olması önemli değildir, ancak şirketteki herkes tarafından bilinmesi, benimsenmesi ve uygulanması önemlidir.(3)

Kurumsallık sürecinde Kurumsal yönetim anlayışı hangi sisteme dayalı olursa olsun öncelikle cevap verilmesi gereken konu 'şirketin amaçlarının ne olduğu ve şirketlerin kimin yararına işletilebileceği' noktasında düğümlenmektedir. Şirket amaçlarının saptanmasında şirketin sahibi olan hissedarların beklentilerine (çıkarlarına) odaklanılması anlayışına 'kurumsal yönetimin hissedar modeli' denir.

Şirket amacının, hissedarların beklentilerinin karşılanmasının yanında çalışanlar, kreditörler, sivil organizasyonlar ve toplum gibi şirketin paydaşı olarak nitelendirilen diğer kişi ve grupların taleplerinin de karşılanmasını ilke edinme anlayışına 'kurumsal yönetimin paydaş modeli' denir. Bu yaklaşım, şirket paydaşlarına kendilerini ifade etme olanağı sağlamakta ve şirket yönetimiyle ilgili kararlarda birçok beklentiyi dikkate alarak hareket etmeye çalışmaktadır.'(4)

'Kurumsal yönetiminin paydaş modelinin, kısa dönemde hissedarlar tatmini hedefleyen fırsatçı şirket uygulamalarının yerine, şirketin refahı için gerekli olan uzun dönemli şirket stratejilerini uygulamayı kolaylaştırdığı savunulmakta, şirket yatırımlarının uzun dönemde çalışanlar, tedarikçiler ve diğer paydaşların beklentilerini karşılamaya yönelik olmaları teşvik edilmektedir.'(5)