0
21.7.1977 yılında kurulan Süleyman Demirel (rahmetle anıyorum, mekanı cennet olsun) hükümeti bir koalisyon hükümetiydi. Rahmetli Necmettin Erbakan ile Alparslan Türkeş ortaklarıydı. Meclisin Geçici Başkanı da Van milletvekili rahmetli Kinyas Kartal'dı. Hükümet programının okunması, görüşülmesi ve güven oylamasında Meclise başkanlık etmişti. O günkü meclisin üye sayısı 450 idi. Hükümet 219 ret oyuna karşı 229 kabul oyu alarak güvenoyu almıştı.
Meclis Başkanı, koalisyonu oluşturan partilere mensup milletvekillerinden biri olabilirdi. Çünkü seçilebilmek için 226 oy yeterliydi. Ancak CHP milletvekili Cahit Karakaş Başkan seçilmişti.
1982 Anayasa'sı yürürlüğe girinceye kadar, 1961 Anayasası hükümlerine göre Meclis Başkanlığına aday olacaklar ile seçim süreci için bir süre öngörülmemişti. Nitekim Cahit Karakaş 1. turun yapıldığı 5.7.1977 tarihinde aday olmamış, sonraki turlarda aday olmuş ve dört ay sonra 17.11.1977 tarihinde 227 oyla Başkan seçilmişti. Seçimin bu kadar uzamasının en önemli nedeni, Meclisin toplantı yetersayısının 226 olmasından kaynaklanıyordu.
Anayasaya göre, Meclis Başkan adaylarının 23 Haziran Salı gününden itibaren 5 gün içinde 27 Haziran Cumartesi günü saat 24'e kadar Geçici Başkanlık Divanına bildirilmesi ve bundan sonra gelen beş gün içinde de Başkanın seçilmesi gerekir. Seçilebilmek için 1 ve 2. turlarda 376, 3. turda 276 oy yeterlidir. Bu oy sayısına ulaşılamadığı takdirde yapılacak son 4. turda (3 üncü turda en çok oy alan iki aday katılacak) en çok oy alan aday Meclis Başkanı seçilmiş olacaktır. Başkan seçimi gizli oyla yapılacaktır.
Meclis 28 Haziran Pazar günü saat 15.00'de toplanarak Başkanını seçmeye başlayacaktır.
Milletvekilileri, Başkanlıkça hazırlanacak oy pusulalarında yer alan adaylardan birinin karşısındaki kutucuğa (kareye), kapalı hücreye konacak kalemle çarpı işaretİ koymak ve pusulayı verilen zarfa yerleştirip kapattıktan sonra başkanlık kürsüsü önüne konacak oy kutusuna atmak suretiyle oylarını kullanmış olacaklardır.
Büyük olasılıkla her siyasi parti bir aday gösterecek ve milletvekilleri kendi partili adaylarına oy vereceklerdir. Hiçbir siyasi parti, mevcut milletvekili dağılımına göre tek başına Başkan seçemeyecektir. Bu varsayımdan hareket edildiği taktirde 1 ve 2 nci turlarda anlaşma olmaz ise Başkan seçilmesi mümkün görülmemektedir. Dolayısıyla 3 üncü tur çok önemlidir. Bu turda anlaşma ve uzlaşma arayışları hızlanacaktır. Eğer bu turda da her parti kendi adayını desteklerse 4 üncü tura AKP ile CHP adayı kalacaktır. Bu nedenle, MHP adayının seçilmesi isteniyorsa 3.turda özellikle AKP li milletvekillerinin veya diğerlerinin buna oy vermesi gerekecektir. Aksi taktirde Başkan, AKP veya CHP den olacaktır. Son turda da MHP ve HDP, CHP adayını desteklemediği sürece AKP li bir Başkan seçilecektir.
CEMİL ÇİÇEK HALA BAŞKAN MI?
TBMM İçtüzüğünün 8 inci maddesi hükmüne göre, Geçici Başkan Deniz Baykal'ın görevi, yasama döneminin 23 Haziranda yapılacak yemin töreninin birinci birleşiminin ilk oturumundan başlayarak Başkan seçilinceye kadar devam edecektir. Bu hükmün lafzına baktığımızda Cemil Çiçek 23 Haziran Salı günü saat 15.00'e kadar Meclis Başkanıdır. Bu arada yapılacak Danışma Kuruluna kim Başkanlık edecektir. Bu sorun ve tartışma devam edegelmektedir.
YSK kesin sonuçları ilan etmiştir. Milletvekili olmayan bir kişinin Meclis Başkanı olması veya bu sıfatı devam ettirmesi hukuken mümkün değildir. Nitekim, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer 16-20 Ekim 2000 tarihleri arasında Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Kazakistan'a resmi bir ziyarette bulunmuş ve Cumhurbaşkanlığına, dönüşüne kadar Vecdi Gönül'e, TBMM Başkanı seçildikten sonra da TBMM başkanına vekalet vermiştir. Böylece; Cumhurbaşkanlığına 16 ve 17 Ekimde Vecdi Gönül, 18-20 Ekim tarihlerinde Ömer İzgi vekalet etmiştir. Bu işlemler, Parlamentonun 3 üncü yasama yılının başında yapılmıştır.
Seçim sonrası başlayan yasama dönemi veya yasama yılı başlangıcı olsun hiç fark etmez milletvekili olmayan bir kişinin Meclis Başkanlığı görevini sürdürmesi Anayasanın 94 üncü maddesinin 3 ve 4 üncü fıkralarına da aykırıdır.
YSK kesin sonuçlarının açıklanmasından itibaren Başkanlık görevi en yaşlı üyenin olmalıdır. İçtüzükte de bu yönde değişiklik yapılmalıdır.
