0
2014 yılı bütçesi hazırlık sürecinde kamu oyuna sunulan ilgili bütçe dokümanlarında 2014 Yılı Bütçesinin ; mali disiplini sürdürmek, kaynakları üretken alanlara yönlendirmek, yatırımları ve istihdamı artırmak, gelir dağılımını iyileştirmek, tasarruf oranını yükseltmek, cari açığı azaltmak ve makro-finansal istikrarı korumak amaçlarıyla hazırlandığı ifade edilmiştir. Ayrıca Onuncu Kalkınma Planında (2014-2018) belirtilen yüksek refah seviyesine ulaşma yolunda anılan Plan döneminin ilk bütçesi olması nedeniyle 2014 yılı bütçesinin özel bir anlam taşıdığı bilinmektedir.
Bu kapsamda bütçe uygulama sonuçlarını değerlendirmek ve bütçe performanslarını analiz etmek; bütçe hedeflerine ulaşma yolunda izlenen yolları tekrar gözden geçirme, gerekli tedbirleri alma ve ekonomik hayata ilişkin sinyalleri görebilme açısından hayati bir önem arz etmektedir.
Maliye Bakanlığınca yayımlanan 2014 Yılı Haziran Ayı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri Raporundaki bazı bilgileri aktaralım. Ocak-Haziran 2014 döneminde bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,2 artışla 210,5 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 13,8 artışla 213,9 milyar lira olarak (Bütçe hedefinin gelirlerde yüzde 52,2si, giderlerde ise yüzde 49u) gerçekleşmiştir. Geçen yıl aynı dönemde 3,1 milyar lira fazla veren bütçe bu dönemde 3,4 milyar lira açık vermiştir. Geçen yıl aynı dönemde 26,4 milyar lira faiz dışı fazla veren bütçe bu dönemde yüzde 12,4 oranında azalarak 23,1 milyar lira fazla vermiştir. 2014 yılı bütçesinde faiz giderleri için öngörülen 52 milyar lira ödeneğin yüzde 50,9u (26,5 milyar lira) ilk altı ayda harcanmıştır. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirler kaleminin bütçe hedefi olan 44,6 milyar liranın yüzde 76,5i (34,1 milyar lira) bu dönemde gerçekleşmiştir. Vergi gelirlerinde ise bütçe hedefinin (348,4 milyar lira) yüzde 48,3üne (168,1 milyar lira) Ocak-Haziran 2014 döneminde ulaşılmıştır. Ancak, geçen yılın aynı dönemine göre kurumlar vergisinde yüzde 0,01 oranında azalma olduğu, gelir vergisinin yüzde 18,1, özel tüketim vergisinin yüzde 1,8, dahilde alınan katma değer vergisinin yüzde 3,7, ithalde alınan katma değer vergisinin ise yüzde 1,8 oranında arttığı anlaşılmıştır.
Görüldüğü üzere, 2014 yılı bütçesinin mütevazi bir bütçe (2013 yılı gerçekleşen bütçe gelirlerine göre yüzde 3,5, giderlerine göre ise yüzde 6,9 oranında bir artışı öngörmektedir. ) olması nedeniyle bütçe hedeflerine ulaşmada ilk altı aylık verilere göre sorun olmadığını şimdilik söylemek mümkün gibi gözüküyor, ancak gerek bütçe dokümanlarında belirtilen amaçlara, gerek Onuncu Kalkınma Planında hedeflenen yüksek refah seviyesine ulaşmada 2014 yılı bütçesinin ne kadar katkı sağlayacağı konusunda oluşan tereddütleri de dikkate almakta fayda var.
