Katma Değer Vergisinde Serbest Bölgeye Yönelik Düzenlemeler-1

Serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetler açısından katma değer vergisi itibariyle bazı düzenlemelere Katma Değer Vergisi Kanunu'nda yer verilmiştir. Bu çerçevede

- serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetlerin Katma Değer Vergisin ('KDV')'den istisnadır.

Serbest bölgede faaliyet gösteren müşteriler için yapılan fason hizmetlere uygulanan KDV'nin serbest bölgedeki mükellefler tarafından indiriminin ve bu mükelleflere iadesinin mümkün olmadığı gerçeğinden hareketle bir maliyet unsuru haline gelen bahse konu KDV tutarlarının ihracat maliyetini arttırıcı etkisinin önlenmesi amacıyla serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason işlerin istisna kapsamına alınmasını sağlamak amacıyla söz konusu düzenlemelere yer verilmiştir.

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 12. maddesinin 3. fıkrası aşağıdaki gibidir.

- Fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılması için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.

a) Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.

b) Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır.

Hükümden anlaşılacağı üzere fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılması için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:

• Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.

• Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır.

Ayrıca söz konusu şartlara ek olarak ana madde ve malzemelerin serbest bölgeden gönderilmesi ve fason hizmete konu malın yeniden serbest bölgeye gönderilmiş olması gerekmektedir.

Bu istisna uygulamasında fason hizmet, bir malın mülkiyet ve tasarruf hakkının devralınmaksızın ücreti karşılığı belirli işlemlere tabi tutularak/işlemlerden geçirilerek tasarruf veya mülkiyet hakkı sahibine iade edilmesini ifade etmektedir.

Bu çerçevede serbest bölgeden gönderilen ana madde ve malzemelerin yurt içinde bulunan işletmelerde çeşitli işlemlere tabi tutulduktan sonra yeniden serbest bölgeye gönderilmesi suretiyle verilen fason hizmetler istisna kapsamında değerlendirilmektedir.

- İhracat teslimleri Katma Değer Vergisin' den istisnadır. Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:

a) Teslim bir serbest bölgedeki alıcıya yapılmalı veya mallar yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmelidir.

b) Teslim konusu mal bir serbest bölgeye vasıl olmalıdır (ulaşmalıdır). Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez.

Serbest bölgedeki alıcı kavramı, ilgili mevzuatları çerçevesinde söz konusu bölgelerde faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişi alıcıları ifade etmektedir. İhracat teslimine ait fatura vb. belgelerin serbest bölgedeki alıcı adına düzenlenmesi gerekmektedir(1)