Türkiye’nin ses tarihinde önemli yeri olan Zeki Müren’in bugün 29. ölüm yıldönümü.
1950 yılında ilk ticari plağı Bir Muhabbet Kuşu’nun piyasaya çıkışından ölümüne dek sesi, icrası, besteleri, alışılmış kalıpları zorlayan sahnesi ve özel hayatıyla hep gündemde kalan Zeki Müren 6 Aralık 1933 tarihinde Bursa’da Tophane Mahallesi’nde sabah ezanı okunurken doğdu.
İlk ve ortaokulu doğduğu kentte okuyan Müren İstanbul’a gelerek 1946/1947 ders yılında Boğaziçi Lisesi’ne kaydoldu. Liseyi bitirdikten sonra Güzel Sanatlar Akademisi’nin Sabih Gözen atölyesinden mezun oldu.
Müzik hayatına Bursa’da tamburi İzzet Gerçeker’den solfej ve usul dersleri alarak başladı.
Boğaziçi Lisesi’nde okurken Agopos (Alyanak) Efendi ve udi Kirkor’dan ders aldı. Agopos Alyanak’tan Hampursum notası da öğrendi. Ayrıca Şerif İçli’den meşk etti; Refik Fersan, Sadi Işılay, Kadri Şençalar, Feriha Tunceli ve Rüştü Eriç’ten zaman zaman yararlandı.
1950 yılında, daha lise öğrencisiyken İstanbul Radyosu’nun açtığı sınavı kazandı.
İLK CANLI YAYIN
Onun sesini geniş kitleler ilk kez 1 Ocak 1951 gecesi İstanbul Radyosu’nda, programına hastalandığı için gelemeyen Perihan Altındağ’ın yerine tamburi Refik Fersan’ın davetiyle çıktığı canlı yayında duydu. Müren, 45 dakikalık yayında Uşşak, Hicaz ve Beyati makamında eserler okudu.
PLAKLAR… PLAKLAR
Yüzlerce taş plak, 45’lik, LP, kaset ve CD doldurdu. Plaklarından 175 adet 45’lik ve sekiz LP Mihran Gürciyan’ın sahibi olduğu Grafson Plak’tan çıktı.
1955 yılında Manolyam adlı Kürdilihicazkâr bestesiyle altın plak kazandı.
Aynı yıl 19 Mayıs’ta Ankara Stadyumu’nda Harbiyelilerin bayram gösterisinde Beklenen Şarkı bestesiyle eşlik etti.
Sahneyi bırakana kadar Türkiye’de en çok konser veren şarkıcılar arasında yer aldı.
İlk şarkısını 17 yaşında tatil için gittiği Bursa’da besteledi.
Zehretme Bana hayatı Cânânım/ Elemlerle Doldu Benim Her Anım /Kederimle Yanıp Sönse de Canım /İnan ki Ben Sana Yine Hayranım.
Bu Acemkürdi şarkının mısraların baş harfleri yukarıdan aşağı okununca Zeki çıkıyordu ortaya. Besteyi radyoda “Bursalı Zeki Müren’in Acemkürdi şarkısı.” anonsuyla Suzan Güven okudu. Zeki, onun için Suzan Hanım’ı hiç unutmadı.
Yaklaşık 200 şarkı besteledi.
İlk filmi Beklenen Şarkı’yı 1953 yılında çevirdi. Bu filmde ve diğer filmlerde dublajı kendi yaptı.
1957 yılında askere gitti. Ankara’da askerken Genelkurmay Başkanlığı’nın emriyle İstanbul’a, Harbiye’ye atandı. Askerdeyken 160’dan fazla konser verdi.
1976 yılında Arena Tiyatrosu’nda sahnelenen Çay ve Sempati adlı oyunda başrolü Altan Karındaş’la paylaştı. Oyunda Ankara Devlet Tiyatrosu aktörlerinden Asuman Korad da oynadı.
Bu arada hayatı Tiyatro Kare’de Bir Demet Yasemen adıyla sahneledi
SON KONSERİ, SON SÖZÜ
Kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı yüzünden 1980’de sahne hayatından uzaklaştı. Son konserini 8 Eylül 1984 tarihinde Bodrum Kalesi’nde verdi.
Herkesin pırıltılı yaşantısına imrendiği Zeki Müren 1992 yılında Bodrum’da inzivaya çekildi.
Müren dört yıl süren sessizliğini milyonlarca dinleyicisine daha fazla haksızlık etmemek için televizyona çıkmaya karar vererek bozdu.
24 Eylül 1996 tarihinde TRT İzmir Televizyonu’nun kendisi için düzenlediği ödül töreni davetini kabul eden Zeki Müren, o törende kalp krizi geçirerek öldü.
Bir kuyruklu yıldız gibi parıldayarak hayatımızdan kayıp giden “Zeki”nin son sözleri “Beni düşürmeyin. Küçük düşerim…” oldu.
Öte yandan Zeki Müren bugün Tuzla’da, Tuzla Belediyesi Musiki Topluluğu’nun konseriyle anılacak. Udi bestekar Bülent Nuran’ın yönetimindeki konser saat 20.00 Tuzla Kent ve Mübadele Müzesi’nde.