ABD ve Çin Ticaret Savaşları: Korona

 

Çin yaklaşık 1.4 milyar nüfusa ve 14 triyon dolar GSYH’si ile dünyanın en büyük ikincisi ekonomisi olarak bilinmektedir. Türkiye’nin 800 milyar dolar olan GSYH’sı ile karşılaştırıldığında Çin’in nedenli bir büyüklüğe sahip olduğunu anlayabiliyoruz. İlk sırada kim var? 21 trilyon dolar ile yerini kimseye kaptırmayan tabii ki ABD.

Dünya’nın iki süper gücü ABD ve Çin, yaklaşık iki yıldır yeni dönem soğuk savaş sürecinde mücadele etmektedir. 2018’de başlayan ticaret savaşları, iki ülkenin birbirine uygulamaya çalıştığı ticari tarifeler ve ek vergiler neticesinde sadece iki ülkeyi değil dünyayı da etkisi altına aldı.

ABD ile Çin’in son iki yılda ekonomi alanında giriştikleri kıyasıya mücadele, iki ülkenin karşılıklı ticaret vergileri getirmesi, ek gümrük vergileri de koymasıyla küresel piyasaları alt üst eder pozisyona getirdi; öyle ki piyasaların resesyona (durağanlaşma) girmesi bile gündeme gelmişti. Benim işim burada ekonomistlik yapmak değil, anlamam da zaten çünkü ekonomist değilim. Fakat bu ticaret savaşlarının hiçte küçümsenmeyeceğini hatırlatarak bu soğuk savaşın uluslararası stratejisine ve politiğine değinmek istiyorum.

2019 Aralık ayında Çin’in Wuhan eyaletinde ortaya çıkan Covid-19 (Korona virüs) ülke genelinde hızla yayılarak çevre ülkeleri de etkisi altına altı. Şuan Çin’de 81.000 vakanın olduğu, 3.230 kişinin de öldüğü bilinmektedir. Bu ülkede yayılma hızının düşmesine rağmen ölüm sayıları yine gelmeye devam etmektedir. Çin halkının militarist ve baskıcı yönetime alışık olmasından dolayı Çin polisi tarafından vatandaşların evlerde kilitli tutulmasına, kapılarının zincirlenmesine itiraz edemiyorlar.

Korona Virüs İnsan Eliyle mi Ortaya Çıkarıldı?

Belki birileri bana çok hayalcisin veya komplo teorisi mi üretiyorsun be kardeşim diyebilir. Diyebilirler sorun yok. Fakat ben bu işin sadece bir salgın hastalık olarak değerlendirilmesini doğru bulmuyorum. Bunun birkaç sebebi olabilir. Birinci sebep, artan dünya nüfusunun getireceği sorunlardan (kıtlık, yoksulluk, yer altı kaynaklarının azaltılması, vb.) dolayı insan sayısının azaltılması ihtimali. Önceki yazılarımda Dan Brown’un “Cehennem” kitabına atıfta bulunmuştum. Filmi de var izleyebilirsiniz. Hastalığın ortaya çıkarılmasının ikinci sebebi de ciddi gelişme gösteren ve küresel piyasaları domine etmeye çalışan Çin’in agresif ekonomik tutumu.

İkinci sebep daha olabilir ve uygulanabilir geliyor bana. Yoksa hiç kimsenin veya bir örgütün kitlesel ölüm getirmek isteyeceğini zannetmiyorum!

Bu arada genel kabul ne diyor? Korona virüs yaşlı insanlara tesir ediyor ve genellikle 65+ yaş grubundakileri öldürüyor. Bakın bakalım Güney Kore’de enfekte olan hastalara yaşlı mı genç mi?

Amerika yine yaptı yapacağını. Her zaman diyorum küresel bir krize dönüşen bir olay var ise dünyada, dönüp bir bakmak lazım ABD’ye.

Soldaki foto Ocak ayında, sağdaki foto ise Şubat ayında NASA tarafından çekilmiştir. Soldaki fotoda Çin sanayisinin tam kapasite çalıştığını (sarı renk bacalardan çıkan gazları göstermektedir.) gösterirken diğer foto ise korona virüsünün hızla yayılmasından dolayı ihracatın azalmasıyla sanayilerin kapandığına, çalışmadığına, durduğuna işarettir. Çin’den mal tedarik eden firmaların sayısı hızla düşmektedir. Bu da Çin sanayisinin ve ekonomisinin hızla dibe vurmasına sebep olmuştur.

ABD şuan Trump ve yönetimi sayesinde tarihinde hiç olmadığı kadar parlak bir ekonomik dönemden geçiyor. İster istemez bu virüs ABD borsalarını küresel çapta resesyon riskinden dolayı etkilese de Çin yuanı ABD doları karşısında günden güne erimekte ve değer kaybetmektedir.

Yani Yiğit Bey bu virüs insan eliyle mi, ABD tarafından mı ortaya çıkarıldı diyorsunuz! Ben öyle bir şey demiyorum sadece olayları tersten değerlendirmekte fayda var, gazeteleri, haberleri tersten okumakta fayda var diyorum.