Kurban Bayramı, kurbanlıklar ve çocuklar

Koronavirüsü korkusuyla önümüzdeki hafta Cuma günü idrak edeceğimiz Kurban Bayramına bu yıl her yönüyle daha fazla dikkat etmemiz gerekecek.

Koronavirüsün bulaşma korkusuyla ev ziyaretlerinin aza ineceği öngörülüyor. Bunun yanı sıra kesilecek kurbanların, özellikle çocuklar için travmatik bir durum haline gelebileceği göz ardı edilmemelidir.

Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesinden Uzman Psikolog Özge Kalkan, Kurban Bayramında çocukların nasıl etkilendiğini açıklarken, kurbanlık alma, ev içinde kurban hakkında konuşma hatta bazen kurbanı evin bahçesinde/yakınında tutma ile bir telaş içine girildiğini ifade ederek, “Bayram günü geldiğinde ise sabah erkenden kalkılıp gerçekleştirilen kurban kesimine bir şekilde tanık olan çocuklar üzerinde olumsuz etkilere neden oluyor” dedi.

Bu tür travmatik duruma maruz kalan çocuklarda; öfke, kızgınlık, suçluluk, üzüntü gibi pek çok olumsuz duygunun ortaya çıkabileceğini belirten Kalkan, yaşanabileceklere şöyle dikkat çekti:

- “Kurban kesimi” sonrası olumsuz duygular hisseden çocuklar bazen öfkelerini, kızgınlıklarını aileye yansıtabilir. Bazen ise bu duyguları içinde yaşayabilir, kendi içine kapanır. Kimse ile iletişim kurmak, oyun oynamak istemeyebilir.

- “Kurban kesimi” çocukları olumsuz etkilediği zamanlarda, çocuklar kurban ile ilgili rüya ya da kabuslar görebilir. Rüyaların içeriği bağ kurduğu hayvana karşı özlem olabilirken, kabusların içeriği korku/kaygı olur. Bazen genelleştirip “ya beni de keserlerse” ye kadar giden korku cümleleri olabilir.

- “Kurban kesimi” çocukların gözü önünde yapıldığında ise; hem bir canlıya zarar vermenin korku/kaygı/hüznü varken hem de kesim ile ilgili görüntüleri görmek çocukları travmatize edebilir. Gözlerinin önüne kesim ile ilgili olumsuz resimler gelebilir, o sahneleri tekrar tekrar hatırlayabilir. Aklında kalan bir sahne vardır ve sürekli onu canlandırır. Hatta bazen bu oyunlarına ya da yaptığı resimlere aktarılır. Bazen ise davranışlara aktarılır ve çocuklar et yememeye kadar bazı şeylerden kaçınmaya başlar. Kesimin yapıldığı yerden ya da onu hatırlatan şeylerden uzak durabilir. Mesela, babası ile kesim yaptılar ise bir süre babasına karşı mesafeli olabilir.

- Medyada gördüğünde ise; yine kurban ile ilgili olumsuz resimler aklına gelebilir. Olumsuz duyguları sık yaşayabilir. Dolaylı olarak görmüş olması da çocukları doğrudan etkileyebilir.

Çocuklarımızı mümkün olduğunca kesim ortamından ayrı tutmamız, hayatı boyunca yaşayabileceği travmalardan uzaklaştırır. İstemeden doğacak olumsuz duygular, hayatlarının geri kalan kısmını etkileyebileceğinden dolayı çocukların belli bir yaşa gelene kadar bu tip ortamlardan uzak tutulmasında yarar var.