Vegan beslenme

 

Vegan beslenme gün geçtikçe daha geniş bir kitle tarafından benimsenmeye başlamaktadır. Bu beslenme türünde hayvansal ürünlerin hiçbiri tüketilmemektedir.

Vegan Beslenmenin Yararları:

- Bu şekilde beslenen kişiler düşük doymuş yağ ve düşük kolesterol içeren besinleri tercih etmeleri dolayısıyla serum lipit düzeyleri olması gereken düzeyde olmaktadır. Buna bağlı olarak da kalp ve damar hastalıkları riski düşmektedir.

- Serum glukoz düzeylerini de kontrol altına alarak tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkların azalmasında etkilidir.

- Lif açısından zengin bir beslenme şekli olduğu için sindirim sistemini olumlu etkiler.

- Bu diyet türü ile ceviz, fındık, kurubaklagil, taze sebze ve meyveler gibi antioksidan ögelerin alımı artar ve bu da vücut savunmasını güçlendirir.

Fakat bu beslenme türü uzun süre uygulandığında protein, kalsiyum, demir, çinko, B12 ve D vitamini gibi besin öğesi eksiklikleri ve bunun yanında bazı sağlık problemleri ortaya çıkmaktadır. Bu beslenme türünü tercih eden bireylerin besin çeşitlilikleri iyi değerlendirilip, takip edilmelidir.

Proteinler

Proteinler vücut hücrelerinde, hormon ve enzimlerin bileşiminde yer alan ve bunların sentezlenmesinde görevli olan yapım, onarım, büyüme fonksiyonlarından sorumlu organik bileşiklerdir. Yani aslında proteinler tüm organizmalar için elzemdir. Vegan beslenen bireylerde beslenme çeşitliliği sağlanarak iyi bir diyet planlanmasıyla protein ihtiyacı tamamlanabilir. Vegan beslenmede tercih edilecek en iyi protein kaynağı kurubaklagillerdir. Kurubaklagillerin vitamin mineral içeriği yüksek, doymuş yağ ve kolesterol içeriği ise düşüktür. Burada dikkat edilmesi gereken nokta protein kalitesinin artırılması ve vücutta gerekli yapıtaşlarının artması için kurubaklagillerin tahıllarla birlikte tüketilmesidir.Bunun dışında veganlar için protein kaynağı olarak tüketeceğimiz besinler; ıspanak, bezelye, karalahana, kuşkonmaz, avokado, brüksel lahanası, karnabahar, tatlı mısır, yer elması, brokoli, börülce, tofu, kinoa, çiya tohumu, antep fıstığı, ceviz, badem, kaju, yulaftır.

Vitamin B12

Bilindiği üzere vitaminler insan ve hayvanların sağlıklı büyüme, üreme ve diğer fizyolojik fonksiyonlarını gerçekleştirmesi için gerekli bileşiklerdir. Vücut tarafından sentezlenmediklerinden mutlaka dışarıdan alınmalıdırlar. Vitamin B12 için en iyi kaynaklar sakatatlar, et, süt ürünleri ve yumurtadır. Aslında diyette yeteri kadar protein bulunduğunda B12 açısından bir eksiklikte görülmez. Eksiklikleri halinde sinir sistemi bozuklukları, pernisiyöz anemi, büyüme geriliği, depresyon, damar sertliği, kalp hastalıkları görülebilmektedir. Vegan bireyler bu rahatsızlıkların görülmemesi adına dışarıdan B12 vitamini takviyesi almalıdırlar.

Kalsiyum

Vücutta en çok miktarda bulunan mineral olan kalsiyum insan iskeletinin ana maddesidir. Veganlar kalsiyum alımı için takviye edilmiş soya formüllerini, kalsiyumca zengin olan yeşil yapraklı sebzeleri, soya sütü, yoğurdunu tercih edebilirler.

Vitamin D

Vitamin D kemik sağlığı gelişimi için önemli bir vitamindir. Eksikliğinde raşitizm, osteoporoz gözlenmektedir. En önemli kaynağı güneş ışığı olup veganlar için diğer kaynaklar ise takviye edilmiş soya sütü, meyve suları, kahvaltılık gevrekler örnek verilebilir.

Demir

Eksikliği halinde demir anemisi ve kansızlığa sebep olmakla beraber halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi gibi sorunlar da meydana gelmektedir. Veganlar için önerilebilecek kaynaklar kuru fasulye, koyu yeşil yapraklı sebzeler, bulgur ve kuru erik suyudur. Ayrıca vücutta demir emiliminin artması için C vitamini ile birlikte tüketilmelidir.

Sonuç olarak iyi dengelenmiş bir vegan diyeti normal büyüme ve gelişme sağlamasının yanında bir çok hastalık için de olumlu etki sağlamaktadır.