Erken seçim TBMM'nin, seçimlerin yenilenmesi (yeniden seçim-tekrar seçim) ise cumhurbaşkanının iradesinin sonucudur.
Başka bir ifadeyle,milletvekillerinin 4 yıllık dönemleri bitmeden yapılan seçime erken, hükümet kurulamaması halinde yapılan seçime de yeniden seçim- tekrar seçim diyoruz.
Cumhurbaşkanı, haklı olarak Bakü dönüşünde yapılması muhtemel görülen seçime erken değil, tekrar seçim nitelendirmesinde bulunmuş ve koşullar oluşursa seçime gidileceğini belirtmiştir.
Yeniden Seçim Hangi Koşullarda Gerçekleşir.
Önceki yazımda, teknik nedenle bu koşulları içeren bölüm gazetede ve internet sayfasında yayımlanamamıştır. Önemi bakımından tekrarlamakta yarar görüyorum.
Anayasanın 116 . maddesi, seçimlerin yenilenebilmesi için 2 koşul öngörmektedir.
1. -Bakanlar Kurulunun güvenoyunu alamaması ve 45 gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı veya kurulduğu halde güven oyu alamadığı,
2. -Türkiye Büyük Millet Meclisinde Başkanlık Divanı Seçiminden sonra yine 45 gün içinde Bakanlar Kurulunun kurulamaması,
Hallerinde Cumhurbaşkanı TBMM Başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.
Bazı köşe yazılarında ve Deniz Baykal'ca yapılan değerlendirmeler, 45 gün içinde iki hükümet denemesi başarısızlıkla sonuçlanırsa seçime gidilebileceği şeklindeydi. Kuşkusuz bu değerlendirmeler Anayasamızın ruhuna ve lafzına uygun değildir.
45 günlük süre, hükümeti kurmakla görevlendirilen Başbakanın kurulan hükümetinin TBMM inden güvenoyu alamamasından itibaren başlayacaktır.
Hükümeti kurmakla görevlendirilen Başbakan adayları yaptıkları girişimlerin sonucu güvenoyuna dönüşmediği sürece 45 günlük süre başlamayacaktır.
Güvenoyuna bağlı olmayan diğer koşul ise, TBMM inde Başkanlık Divanı oluştuktan sonra 45 gün içinde hükümetin kurulamaması halidir.
Bu koşullar gerçekleşirse, Cumhurbaşkanının yeni bir seçime gitme yönünde takdir yetkisini kullanacağını düşünenlerdenim.
Geçici Seçim Hükümeti
Seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Milletvekili Seçimi Kanununun 8. maddesi gereğince durum Bakanlar Kurulu tarafından 48 saat içinde ilan olunur ve Cumhurbaşkanınca bu kararın verildiği günden sonra gelen 90 ıncı günü takip eden ilk Pazar günü oy verilir.
Karar üzerine mevcut Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar. Bu Başbakanın Adalet ve Kalkınma Partisinden olması şart değildir. Diğer partilerden biri de Başbakan atanabilir.
Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmi Gazetede ilanından itibaren 5 gün içinde kurulur. Güvenoyuna başvurulmaz ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür.
Bu hükümette Adalet, İçişleri ve Ulaştırma Bakanları Meclisteki veya dışındaki bağımsızlardan olacaktır.
Bugünkü Bakanlar Kurulu 1 başbakan, 4 başbakan yardımcısı ve 21 bakandan oluşmaktadır. 3 bakan bağımsızlardan olacağından geriye kalan 23 Bakanlar Kurulu üyesinin siyasi partilere dağılımı şöyle olacaktır. AKP : 11, CHP: 6, MHP:3 ve HDP: 3 tür. Başbakan hangi partiye mensupsa o parti 1 eksik üye bildirecektir.
Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine dışarıdan veya bağımsız varsa Meclisin içinden atanacaktır.