Son yıllarda yazılı ve görsel medyada yer alan ekonomiye ilişkin haber, yorum ve açıklamalarda adını çok duyduğumuz Orta Vadeli Program (OVP), Ülkemizde ilk defa 2006-2008 dönemi için hazırlanmış, 31.5.2005 tarihli ve 25831 2.Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak uygulamaya geçilmiştir. Bu yıl onuncusu hazırlanan(2015-2017) ve 8.10.2014 tarihli ve 29139 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Orta Vadeli Program; kamu mali yönetimi alanında yapılması düşünülen reformlar kapsamında gündeme gelen ve bütçenin kapsamının genişletilmesi ile çok yıllı bütçelemeye geçişi ve diğer bir çok değişikliği öngören 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda düzenlenmiştir.
Kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesini ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamayı amaçlayan 5018 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile 641 sayılı Kalkınma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 31 inci maddesinde; Bakanlar Kurulunun en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar toplanarak kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda gelecek üç yıla ilişkin olarak makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan ve sunulan orta vadeli programı kabul edeceği, aynı süre içinde Resmi Gazetede de yayımlanacağı hükme bağlanmış ve merkezi yönetim bütçesinin hazırlanma sürecinin orta vadeli programın kabul edilmesiyle başlayacağı belirtilmiştir.
OVPler, çok yıllı bütçelemenin bir gereği olarak Ülkemiz şartlarında üç yıllık öngörülmüş ve uygulanmaya başlanmıştır. Bu kapsamda konsolide bütçenin kapsadığı kurumlar genişletilerek merkezi yönetim bütçesi uygulamasına geçilmiştir. Her yıl yenisi yayımlanan OVPye bir yıl eklenmekte, bir evvelki OVPnin ilk yılı ise program kapsamındaki yıl niteliğinden, içinde bulunulan yıl niteliğine dönüşmekte ve bu yıl için gerçekleşme tahminleri yapılmaktadır.
Mali disiplini ve programı esas alan, kaynak dağılımını yapan otoriteye ve harcamacı kurumlara öncelikleri tanımlama, geleceğe ilişkin projeksiyon yapma imkanı veren ve sorumluluk yükleyen, dolayısıyla kamu kaynaklarının belirlenen makro politikalara uygun olarak kullanılmasını sağlamayı amaçlayan OVPlerin, mevcut ekonomik tablonun yanı sıra makroekonomik hedefleri ve politikaları alt başlıklarıyla sergilemesi ve temel ekonomik büyüklükleri rakamsal bazda gösterge, tahmin ve hedef (Program) şeklinde belirtmesi; saydamlık, bilgilendirme ve kamuoyu desteği açısından da önemli özellikler olarak dikkati çekmektedir. Ancak, resmi bir doküman olması, bir nevi taahhütler içermesi ve ekonomik yol haritası niteliği taşıması nedeniyle dış ve iç ekonomik çevrelerce yakından izlenmekte ve politika ile hedefler sorgulanmakta, programda yıl içinde yapılan revizeler tartışılmakta, süreç ilerledikçe olumlu ve olumsuz yorumlar gelmektedir. Kamu dışındaki ekonomik çevreler de programdaki tahminleri, hedef ve uygulamaları izleyerek ve değerlendirerek, ekonomik pozisyonlarını buna göre dizayn etme imkanını bulabilmektedirler.
Program sürecinde karşılaşılabilecek olası risklerin de OVPlerde belirtilmesi faydalı olacak ve programa olan güveni artıracaktır. Ayrıca OVPnin kabul ediliş tarihinin Eylül ayından erken bir tarihe çekilmesi, bütçe hazırlığının daha sağlıklı yapılabilmesine zemin hazırlayacaktır.