Başkasına karşı taahhüt şeklinde veya apartman inşa edip daire, kat ve dükkan şeklinde satmak amacıyla kendi nam ve hesabına inşaat yapan bir müteahhidin ölümü halinde, mevzuatta Kamu İhale Kanunu, Borçlar Kanunu ve Vergi Kanunları yönünden çeşitli durumlar ve mükellefiyetler ortaya çıkmaktadır.
HUKUKİ DURUM
Taahhüt şeklinde inşaat ve onarma işi yapan bir müteahhidin ölümü halinde yapılmış olan işler tasfiye edilerek, kesin teminatı ve varsa diğer alacaklar varislerine geri verilir. Bu durumda taahhüt konusu işin geri kalan kısmı için ihale yapılması gerekir.
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 17. maddesine göre; müteahhitle aynı şartları taşıyan ve talepte bulunan varislere idarenin uygun görmesi halinde, ölüm tarihini izleyen otuz gün içinde varsa ek teminatlar dahil taahhüdün tamamı için gerekli kesin teminatı vermeleri şartıyla sözleşme devredilebilir.
Birden fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından yapılan işlerde, müteahhidin ölümünün sonuçları Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 18. maddesinde düzenlenmiştir.
Madde hükmüne göre; Ortak girişimlerce yerine getirilen taahhütlerde, ortak girişimi oluşturan kişilerden birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması veya dağılması sözleşmenin devamına engel olmaz. Ancak, bunlardan biri idareye pilot veya koordinatör ortak olarak bildirilmiş ise, pilot veya koordinatör ortağın gerçek veya tüzel kişi olmasına göre iflas, ağır hastalık, tutukluluk, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyet veya dağılma hallerinde, sözleşme feshedilerek yasaklama hariç haklarında 20 ve 22. maddeye göre işlem yapılır. Pilot veya koordinatör ortağın ölümü halinde ise sözleşme feshedilmek suretiyle yapılmış olan işler tasfiye edilerek kesin teminat iade edilir. Bu durumların oluşunu izleyen otuz gün içinde diğer ortakların teklifi ve idarenin uygun görmesi halinde de, teminat dahil o iş için pilot veya koordinatör ortağın yüklenmiş olduğu sorumlulukların üstlenilmesi kaydıyla sözleşme yenilenerek işe devam edilebilir.
Pilot veya koordinatör ortak dışındaki ortaklardan birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması veya dağılması halinde, diğer ortaklar teminat dahil işin o ortağa yüklediği sorumlulukları da üstlenerek taahhüdü yerine getirirler.