Başöğretmen ATATÜRK

 

Ulusal Kurtuluş Savaşı, kazanılmış, Türk orduları İzmir’e girmiş. Bir gazeteci Atatürk’e şu soruyu yöneltir. “Memleketi kurtardınız. Şimdi ne yapmayı düşünüyorsunuz?” Atatürk, bu soruya şöyle yanıt verir: “Milli Eğitim Bakanı olarak, milli irfanı yükseltmeye çalışmak, en büyük emelimdir.” Atatürk, öğretmenliği çok sevmektedir,her fırsatta öğretmenlik yanının ağır bastığını vurgulamaktadır. Atatürk’e göre öğretmenlik, ömür boyu süren öğrenciliktir.

Atatürk, Milli Eğitim Bakanı olmadı; ama ondan daha yüce bir görevi üstlendi. Ulusun Başöğretmeni oldu. Bilindiği gibi Türkçe ses özelliğine uygun olmayan Arap yazısını yazıp okumak çok zor idi. Bu nedenle halkın kolayca okuyup yazmasını sağlayacak bir anahtar gerekliydi. Bu anahtar, Lâtin kökenli Türk abecesi idi.

1 Kasım 1928’de kabul edilen ve 3 Kasım 1928’de yürürlüğe giren Türk abecesinin Benimsenmesi ve Uygulanması Hakkındaki Kanun ile okunması da yazılması da zor olan ve bu yüzden yüzyıllarca halkın bilgisiz kalmasına neden olan Arap harfleri terk edilmiş; yeni Türk abecesi benimsenmiş ve uygulamaya konmuştur. Böylece yazı da laik duruma getirilmiştir.

Halkın kısa zamanda ve kolay biçimde Türk abecesi ile okuma yazma öğrenebilmesi için, 11 Kasım 1928’de kabul edilen Millet Mektepleri Yönetmeliği ile Millet Mektepleri (Ulus Okulları) Örgütü kurulmuştur. Böylece Millet Mekteplerine yalnız okuma yazma öğretmek değil, aynı zamanda halk ve yurttaşlık eğitimi görevi de yüklenmiş oldu. Dört yıl gibi kısa bir süre içinde Millet Mekteplerinde okuma yazma öğrenenlerin sayısı 2,5 milyon kişiyi geçmiştir. Kısa sürede sağlanan bu artış, yazı Devrimi ile istenilen kısa süreli hedeflere büyükölçüde ulaşıldığının göstergesiydi( Prof. Dr. C. Öztürk, Türk İnkılâp Tarihi s. 250-251).”

Ulus Okulları Yönetmeliği’nin uygulanmasıyla tüm yurt açık bir okul durumuna geldi. Başta Atatürk olmak üzere okuryazar olan herkes, bu okuma yazma seferberliğine katkıda bulundu. Atatürk’ün kara tahta başında yeni Türk abecesini öğreten fotoğrafı, Yazı Devrimi’nin ve Ulus Okullarının simgesi oldu.

24 Kasım 1928’de Atatürk’e Ulus Okulları Başöğretmeni unvanı verildi. Atatürk, yalnızca abece öğrettiği için Başöğretmen olmadı. O, devrimci bir öğretmen idi. Orduda kumandan olarak askerine, subayına, komutanlık ve askerlik görevinin ne olduğunu, askerlik sanatını öğretti. Atatürk der ki:

“Komutanlar, buyruğu altına verilen ulus çocuklarını, düşmana ve ölüme yöneltirken tek düşüneceği nokta, ulusun kendisinden beklediği vatani görevi, ateşle, süngüyle, ölümle yapmak ve sonuçlandırmaktır. Askerlik görevi ancak bu anlayış ve görüş ile yapılabilir. Sözle, siyasetle, düşmanın aldatıcı sözlerine kulak vermekle askerlik görevi yapılamaz. Komutanlık görevini ve sorumluluğunu yüklenecek kadar omuzlarında ve özellikle kafalarında kuvvet bulunmayanların feci sonuçlarla karşılaşması kaçınılmazdır (Nutuk, s. 336).” Kendi yazdığı Zabit ve Kumandan ile Hasbihal adlı yapıtında askerliğin bir sanat olduğunu vurgular. “Savaşta kuvvetten çok, kuvveti amaca uygun yönetmenin önemli olduğunu belirtir (Prof. Dr. U. Kocatürk, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, s. 432).” Komutanlarına ve askerlerine düşmanıyenen zaferin sırrının, orduların sevk ve yönetiminde bilim ve fen ilkelerinin rehber kabul edilmesi” (ASD II, s. 47)” gerektiğini öğretti. Atatürk, askerine, subayına, düşmandan kaçılmayacağını, vatanın son karış toprağına kadar savunulması gerektiğini öğretmiş ve yeni bir strateji geliştirmiştir.

Ulusal Kurtuluş Savaşı’nı en demokratik kurallar içinde yönetti. Savaş süresince TBMM’de ve yurt sathında demokrasiyi, eleştiriyi; düşüncelere saygıyı, hoşgörüyü, tahammülü öğretti. Atatürk, Meclis’e büyük değer veriyordu, “Meclis olmadan biz, hiçbir şeyiz” diyordu.

Avrupa ülkeleri, Faşist yönetim altında inlerken Atatürk gerçek demokrasiyi yerleştirmek için çaba harcadı, iki kez çok partili sisteme geçişi denedi ve demokrasinin kitabını, Yurttaşlar İçin Medeni Bilgiler’i yazdı.

Bir önder olarak, topluma ulusal bilinci aşıladı, kula kul olmamayı, yurttaş olmayı benimsetti. Birlik, bütünlük içinde Türkiye topraklarında Türk olma adını tattırdı. Atatürk, bize kendimize güvenmeyi, insanca ve onurlu biçimde yaşamayı öğretti. Ulusun yaradılışında var olan yeteneklerini ortaya çıkardı, ulusa çağdaşlığı, çağdaş olmayı benimsetti. Atatürk, bize “Yurtta barış, dünyada barış” ilkesine uygun biçimde yaşanabileceğini gösterdi.

Atatürk, salt Cumhuriyet kurucusu değildir. O, ulusun devrimci bir başöğretmenidir. Ulusun çağdaş uygarlık düzeyine erişebilmesi için nitelikli bir eğitimin ve bu eğitimi verecek nitelikli öğretmenlerin gerektiğine inanmış, bu yolda çaba harcamıştır.

Bir Hint ozanı diyor ki: “Öğretmenler, yetiştirme ve eğitme görevini tam yapmazlarsa ülke için yıkım olur.” Bu nedenledir ki öğretmenlik çok önemli bir meslektir. Öğretmenler,mesleğin önemine uygun biçimde yetiştirilmelidir. Atatürk diyor ki: “Okullarda öğretme görevini güvenli ellere bırakmak, vatan çocuklarının, o görevi kendine hem bir meslek hem de bir ülkü sayacak bilgili, saygıdeğer öğretmenler tarafından yetiştirilmesini sağlamak için öğretmenlik, diğer meslekler gibi ilerlemeye, rahat yaşamaya uygun bir meslek durumuna getirilmelidir.”

Yamalı bohça durumundan kurtarılıp Atatürk’ün istediği nitelikli öğretmenlerin egemen olduğu bir Türk eğitim sistemi dileğiyle, Tüm öğretmenlerimizin Öğretmenler Gününü kutluyor; başta devrimci Başöğretmenimiz Atatürk olmak üzere yaşama veda etmiş öğretmen ve eğitimcilerimizi saygıyla anıyorum.