Mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının kadın girişimcilere kullandırdıkları kredilere ilişkin 13 bankadan oluşan verilerin yer aldığı, Türkiye Bankalar Birliği tarafından açıklanan "Kadın Girişimcilere Verilen Krediler Raporu"nun Ekim-Aralık 2024 dönemini kapsayan raporu yayımlandı.
Aralık 2024 sonu itibarıyla kadın girişimcilere verilen kredilerin bakiyesi yaklaşık 207,9 milyar lira olarak gerçekleşirken, kredi bakiyesi bulunan toplam kadın girişimci sayısı 286 bin 4 kişi oldu. Bu dönemde verilen kredilerin 161,5 milyar lirası Türk Lirası cinsinden olurken, 46,4 milyar lirasının yabancı para cinsinden kullanıldığı görüldü.
2023'te verilen toplam kredi miktarı 157,2 milyar lira olurken, kullanıcı sayısı 289 bin 790 kişiydi. Söz konusu dönemde, kullanıcı sayısının düştüğü görülürken, verilen kredilerin toplam miktarı 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 32 arttı.
Faaliyet kollarına göre dağılımda en fazla payı hizmet sektörü aldı
2024 yılının tamamı incelendiğinde, ocak-mart döneminde 68 bin kadın girişimciye 65 milyar lira, nisan-haziran döneminde 50 bin kadın girişimciye 48 milyar lira, temmuz-eylül döneminde 74 bin kadın girişimciye 67 milyar lira, ekim- aralık döneminde 64 bin kadın girişimciye 74 milyar lira kredi verildi.
Ekim-Aralık 2024 döneminde, kadın girişimcilere verilen kredilerin faaliyet kollarına göre dağılımında en fazla payı yüzde 39 ile hizmet sektörü aldı.
Hizmet sektörü girişimlerinde bu dönemde 24,6 milyar lira kredi verildi. Söz konusu sektörü yüzde 31,3 ile sanayi, yüzde 8,3 ile kamu yönetimi, yüzde 7,9 ile diğer hizmet ve faaliyetler, yüzde 6 ile mesleki, bilimsel ve teknik, idari ve destek hizmetler faaliyetleri, yüzde 2,5 ile tarım ormancılık ve balıkçılık, yüzde 3,2 ile inşaat, yüzde 0,7 bilgi ve iletişim, yüzde 0,7 finans ve sigorta faaliyetleri, yüzde 0,6 ile gayrimenkul faaliyetleri takip etti.
Kadın girişimcilere verilen kredilerin vade oranları incelendiğinde 2024'ün tamamında verilen 207,9 milyar liralık kredinin yaklaşık 161,6 milyar lirası orta ve uzun vadeli krediler olurken, 46,4 milyar lirası kısa vadeli krediler olarak kullanıldı.
"Rakamlar, kadın girişimcilerin işlerini daha büyük ölçekli yapılara dönüştürdüğünü yansıtıyor"
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Yönetim Kurulu Başkanı Esra Bezircioğlu, kredi kullanan girişimci sayısında küçük bir düşüş olsa da toplam kredi hacminde dikkati çekici bir artışın olduğunu anımsatarak, söz konusu rakamlardaki artışın kadın girişimcilerin, işlerini daha büyük ölçekli yapılara dönüştürdüğünü yatırım ve büyüme hedefleri doğrultusunda daha yüksek tutarlarda kredi talep ettiğini yansıttığını söyledi.
Bezircioğlu, "Bu eğilimin, kadınların ekonomik sistemde daha güçlü bir şekilde konumlandığını, stratejik ve uzun vadeli iş planları geliştirdiğini gösteriyor. Aynı zamanda finansal kuruluşların kadın girişimcilere duyduğu güvenin artması, kadınların daha iddialı projelere imza atmasını mümkün kılıyor." dedi.
Kredilerin büyüklüğünün artmasıyla bu girişimlerin istihdam, üretim ve inovasyon üzerindeki etkisinin de arttığına dikkati çeken Bezircioğlu, "Ancak, kredi bakiyesi olan girişimci sayısındaki azalma finansmanın geniş tabana yayılması ve bireysel girişimciler üzerindeki etkisinin yakından izlenmesi gerektiğini göstermektedir. Yine de bu tablo, ekonomik gelişimin kapsayıcı ve sürdürülebilir bir şekilde ilerlemesi açısından son derece kıymetli." ifadelerini kullandı.
Kadın girişimciler için sunulan finansman desteklerinin önemli olduğunu aktaran Bezircioğlu, şunları kaydetti:
"İlk yatırım, büyüme, dijitalleşme ve ihracat gibi adımların atılabilmesi, doğru zamanda sağlanan finansal destekle mümkün hale geliyor. Finansman olanaklarının teşvik boyutu, kadınların kendi işlerini kurma ve büyütme kararlarında cesaretlendirici bir rol oynarken; sürdürülebilirlik açısından da kalıcı etkiler yaratıyor. Düşük faizli krediler, teminat ihtiyacı olmadan sunulan ürünler ve uzun vadeli geri ödeme planları, kadın girişimcilerin daha sağlam adımlarla ilerlemesine olanak tanıyor."
Bezircioğlu, "Finansman, bir girişimin doğması ve büyümesi açısından temel unsurlardan biridir. Ancak kadın girişimciler, toplumsal normlar, teminat sunma zorlukları ve sınırlı iş deneyimi gibi nedenlerle finansal kaynaklara erişimde erkeklere kıyasla daha fazla engelle karşılaşıyor. Son yıllarda bu eşitsizliğin giderilmesine yönelik geliştirilen özel finansman modelleri ve kamu destekleri, olumlu bir değişim yaratmaya başladı. Bu çözümler sayesinde kadınlar yalnızca işletme sahibi olmuyor, girişimlerini daha rekabetçi ve ölçeklenebilir hale de getirebiliyor." diye konuştu.
"Orta ve uzun vadeli krediler iş modellerinde daha stratejik bir planlamanın hakim olmaya başladığını ortaya koyuyor"
Orta ve uzun vadeli kredilerin payının artmasının önemine vurgu yaparak kadın girişimcilerin iş dünyasına artık çok daha uzun vadeli bakabildiklerinin altını çizen Bezircioğlu, "Kısa vadeli krediler genellikle günlük nakit akışı ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılırken, uzun vadeli krediler iş geliştirme, yatırım ve yeni pazarlara açılma gibi daha kalıcı adımlar için tercih ediliyor. Bu veriler, iş modellerinde daha stratejik bir planlamanın hakim olmaya başladığını ve kadın girişimcilerin sürdürülebilirlik perspektifinden işlerini kurguladığını ortaya koyuyor." açıklamalarında bulundu.
Bezircioğlu, kadın girişimciliğinin uzun yıllar boyunca hizmet sektöründe yoğunlaştığını bunun sebebinin ise kadınların istihdamda daha fazla yer aldığı alanların bu sektöre kaymasıyla ilişkilendirilebileceğini aktararak, son yıllarda sanayi, teknoloji ve üretim gibi alanlarda da kadınların girişimci olarak öne çıktığını görmenin sevindirici bir gelişme olduğunu kaydederek şunlara dikkati çekti:
"Sanayi sektöründe kadın girişimciliğinin yükselmesi kadınların üretim gücüne daha aktif biçimde katıldığını gösteriyor. Ayrıca kredi bakiyesi haricinde, kredi kullanan kadın sayısına bakıldığında yüzde 9,5 oranı, sanayideki kadın girişimcilerin çok daha yüksek meblağlı krediler kullanarak işlerini büyüttüklerine, Türk sanayisine önemli katkılar yaptıklarına da işaret etmektedir. Bu çeşitlenme, kadın girişimciliğin sadece geleneksel alanlarla sınırlı kalmadığını ve ülke ekonomisine daha geniş bir yelpazede katkı sağladığını ortaya koyuyor."
KAGİDER olarak, kadınların yalnızca hizmet sektöründe değil sanayi, teknoloji, enerji ve yeşil ekonomi gibi alanlarda da güçlü temsil edilmeleri gerektiğine inandıklarını belirten Bezircioğlu, kadın girişimciliğinde sektörel çeşitliliğin ekonomik büyümenin yanı sıra toplumsal gelişimin de önünü açacağını sözlerine ekledi.