Tatil, 'atalet'le aynı kökten gelir aslında.
Boş durmak, çalışmamak anlamını taşır.
Eski dönemleri bilmem ama modern zamanlarda insanlar, hayatlarında tatil kavramıyla ilk kez, ilkokul sıralarında, minik birer öğrenciyken tanışırlar çoğunlukla.
Hayatımızdaki diğer pek çok kavramın aksine, 'tatil' olgusunun zihnimizde, çocukluğumuzdan beri olumlu çağrışımlar yaptığını söyleyebiliriz.
Oldum olası tatil günlerini iple çekerim ben mesela.
Toplum olarak da çok farklı değiliz aslında; çalışmadan geçirdiğimiz tatil günlerini daha bir seviyoruz sanki.
Diğer yandan, şu günüydü, bu günüydü..derken; yılın neredeyse üçte biri tatillerden oluşan bir çalışma hayatımız var bizim, biliyorsunuz.
Bu işin bir yanı ancak tatil ve dinleme faslı olmadan da olmaz, sevgili okuyucular.
Günün sadece 8-10 saatlik kısmını verimli bir biçimde çalışabilecek şekilde yaratılmış olan insanoğlu, haftanın bir-iki gününü, senenin ise 20-30 günlük bir bölümünü dinlenmeden geçirmesi mümkün değildir.
Bu nedenle çoğunlukla insanların, kendi çalışma sezon ve tempolarına uygun belli dönemleri, çalışmaksızın yani tatil yaparak geçirmeyi tercih ettiklerini görüyoruz.
Bir de mesleki tatiller var tabi; eğitim öğretim tatilleri ya da adli tatil gibi.
Hayatımıza ilk olarak 2007 yılında girmiş olan mali tatil de bu tatillerden bir diğeri.
Vergi mükelleflerine yönelik olarak getirildiği izlenimini veren hüküm ve ifadeler içerse de, mali tatil müessesesini düzenleyen 5064 sayılı Kanun, 'tatil' anlamında getirmiş olduğu imkanların neredeyse tamamından, mükelleflerden çok, onların ticari ve muhasebesel iş ve işlemelerinin yanı sıra, maliye ve sigorta idareleri başta olmak üzere değişik pek çok kamu kurum ve kuruluşlarına karşı ödevlerini yerine getirmelerinde bilfiil yardımcı olan, serbest muhasebeci, mali müşavir ve yeminli mali müşavirlerden oluşan 'mali müşavir camiası'nın yararlandığını söyleyebiliriz.
Hatta söz konusu tatilin, yılın geri kalan on bir küsur aylık bölümünde mükelleflerin defterlerini tutmaktan her türlü muhasebesel iş ve işlemlerini yürütmeye ve muhtelif kamu kurumlarından gelen envai çeşit bilgi ve belge taleplerini manuel ya da dijital ortamdan sunmaya kadar; gece-gündüz demeden yaz-kış durmaksızın canlarını dişlerine takarak çalışan meslek mensuplarına, bu kesintisiz ve ağır çalışma temposuna bir ara vermelerine imkan tanımak üzere, onlara yönelik ihdas edilmiş bir imkan olduğunu söylemek daha doğru olur.
Meslek mensuplarının hasretle bekledikleri ve her yıl olduğu gibi bu yıl da 1 Temmuz'da başlayan mali tatilin bu sene, yılın en uzun ve sıcak günlerinin yaşandığı Ramazan ayına denk gelmesi hoş bir tesadüf olmuştur, ayrıca.
20 Temmuza kadar devam edecek olan mali tatil süresince kim ne yapar, ne eder, nerelere takılır bizi ilgilendirmez. İnsanlar tatillerini evlerinde mi geçirmeyi mi yoksa memleketlerine gidip akrabalarıyla buluşmayı mı tercih ederler yahut kendilerini tatil beldelerinden birine atmayı mı düşünürler…bilemeyiz.
Orası kendilerinin bileceği bir iş.
Dileyen de bunların hiçbirisini yapmayarak ofisinden dışarıya adımını bile atmayabilir ve koltuğuna yayılıp ayaklarını masasının üzerinden karşıya şezlonga uzanıyormuşçasına uzatıp bilgisayarının ekranına koyacağı bir deniz-kum manzarasına bakmakla yetinerek güzelim vaktini harcayabilir.
Şaka bir yana arkadaşlar ama.. o kadar sözünü ettik, mali tatil düzenlemesi hakkında, mevzuat anlamında bir iki söz söylemeden geçmek olmaz.
Değil mi ama.
Hem mali tatil biz yazar sınıfı için geçerli değil ki arkadaş.
Onun için, mali tatilin yasal dayanağıyla birlikte mahiyetinin ne olduğu konusunda kısa da olsa bir şeyler söylemek lazım.
Şöyle ki;
Her yıl Temmuz ayının biri ila yirmisi (yirmisi dahil) arasındaki dönemi mali tatil olarak ilan eden 28 Mart 2007 tarih ve 5604 Sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanuna göre, haziran ayının son gününün tatil olması durumunda tatilin, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden itibaren başlayacaktır.
İl Özel İdareleri, Gümrükler (ithalde alınan KDV örneğin) ve Belediyelerce (çevre temizlik ve emlak vergisi mesela) tarh ya da tahsil edilen vergi, resim ve harçların mali tatil uygulaması dışında tutulduğu 5604 Sayılı Kanun gereği, mali tatilin son bulduğu günü izleyen yedi gün içerisinde biten süreler, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün mesai saati bitiminde sona ermiş olacaktır.
Öte yandan, adı geçen Kanunun, mali tatil sürecinde ertelenen işlemleri vergisel iş ve işlemlerle ilgili olanlarla sosyal güvenlik mevzuatına tabi olanlar diye ikili bir ayrımla ele aldığını görüyoruz.
**
Kanuna göre, son günü mali tatile rastlayan süreler, tatilin son gününü izleyen günden itibaren yedi gün uzamış sayılır. Bu şekilde uzayabilecek sürelerse; beyannamelerin verilme süreleri; ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatta ödeme süreleri ile uzlaşmaya ve devamlı bilgi vermeye ilişkin sürelerdir.
Öte yandan, aşağıda belirtilen süreler mali tatil süresince işlemeyecek, ancak, mali tatilin bitiminden itibaren tekrar işlemeye başlayacaktır.
Bu süreler de; 213 sayılı Vergi Usul Kanununda öngörülmüş olan sürelerde yapılması gereken muhasebe kayıt süreleri ile dava açma süreleri, vergiyle ilgili işlemlere ilişkin dava açma süreleridir. Söz konusu süreler mali tatil süresince işlemeyecek olup, mali tatilin bitiminden itibaren tekrar işlemeye başlayacaktır.
Bu arada, 5604 Sayılı Kanununun öngördüğüne göre, mali tatil süresince; mahkeme kararı veya cumhuriyet savcılıklarının talebi üzerine veyahut VUK hükümlerine göre yapılan aramalı incelemeler hariç olmak üzere, mükelleflerden inceleme amacıyla defter ve belgelerin ibrazının talep edilmesi ya da mükelleflerin işyerlerinde incelemeye başlanılması mümkün değildir.
Diğer yandan yine, mali tatil süresince, vergi ve ceza ihbarnameleri ile mahsup taleplerine yönelik olanlar hariç olmak üzere, bilgi isteme talepleri mükelleflere yahut vergi-ceza sorumlularına bildirilemeyecek; buna rağmen tatil süresi içerisinde herhangi bir biçimde gerçekleşen tebligatlardaki süre ise, mali tatilin son gününden itibaren işlemeye başlayacaktır.
**
Son olarak; yıl boyunca geçirmiş oldukları yoğun ve yorucu çalışma temposunun ardından böyle bir dinlenmeyi ziyadesiyle hak eden meslek mensubu tüm okuyucu dostlarımızın, iş arkadaşları ve aileleriyle birlikte keyifli ve kazasız-belasız bir mali tatil geçirmelerini diliyorum.
Hoşça kalın efendim.