Rödovans Sözleşmesi gereği ruhsat sahibi adına kiracı tarafından ödenen bedeller

 

Gelir İdaresi Başkanlığı’ na bağlı Sakarya Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 11.02.2021 tarih ve 41931384-130[29-2016-62]-6069 sayılı özelgesi ile rödovans sözleşmesi ile şirket tarafından kiralanan(“rödovansçı-kiracı”) mermer ocağı ile ilgili olarak ruhsat sahibi adına muhasebe fişi ile tahakkuk ettirilen ve “rödovansçı-kiracı” şirket tarafından banka yolu ile ödenen irtifak hakkı, kullanma izni, devlet hakkı vs. gibi bedellerin, rödovansçı-kiracı şirket tarafından Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu yönünden gider ve indirim konusu yapılıp yapılmayacağı konusuna açıklık getirilmiştir.

Vergi Usul Kanunu’ nu Yönünden

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinin birinci fıkrasında "Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.", 229 uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.", 231 inci maddesinin beşinci fıkrasında ise; "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır." hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre, kiralanan mermer ocağı ile ilgili olarak yapmak zorunda olunan ve ruhsat sahibi şirket adına belgelendirilen irtifak hakkı, kullanma izni, devlet hakkı vs. gibi ödemelerin “”rödovans-kiracı” adına tevsikini temin etmek için ruhsat sahibi şirket tarafından “rödovans-kiracı” şirket adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "İndirilecek Giderler" başlıklı 40 ıncı maddesinde ise safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hükmüne yer verilmiştir.

“Rödovans-kiracı” şirket ile ruhsat sahibi şirket arasında düzenlenen rödovans sözleşmesine istinaden kiralanmış olan mermer ocağı sebebiyle ruhsat sahibi şirket adına yapılan irtifak hakkı, kullanma izni, devlet hakkı vs. gibi ödemelerin, ruhsat sahibi şirket tarafından düzenlenecek fatura ile “rödovans-kiracı” şirkete yansıtılması halinde, ödendiği yılda kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilir.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden

3065 sayılı KDV Kanununun;

-1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti kapsamında yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,

-10 uncu maddesinde; vergiyi doğuran olayın, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması anında meydana geldiği,

-29/1-a maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV'den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'yi indirebilecekleri,

-30/d maddesinde, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV'nin indirim konusu yapılamayacağı,

-34/1 inci maddesinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV nin, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikaların kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebilecekleri,

hükme bağlanmıştır.

Rödovans sözleşmesi ile “rödovans-kiracı” şirket tarafından kiralanan mermer ocağı ile ilgili, ruhsat sahibi adına muhasebe fişi ile tahakkuk ettirilen ve ödemesi “rödovans-kiracı” şirket tarafından yapılan irtifak hakkı, kullanma hakkı, devlet hakkı gibi bedellere ilişkin KDV nin, faturanın “rödovans-kiracı” şirket adına düzenlenmediğinden (hizmetlere ait bedel ödenmiş olsa dahi) indirim konusu yapılmayacaktır.

Ancak “rödovans-kiracı” şirket tarafından yapılan irtifak hakkı, kullanma izni, devlet hakkı vs. gibi ödemelerin, ruhsat sahibi şirket tarafından düzenlenecek fatura ile “rödovans-kiracı” şirkete yansıtılması halinde, bu faturada gösterilecek KDV tutarının indirim konusu yapılması mümkündür.