(Özel) Mustafa Erim Kent Tarihi Müzesi, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Mersin Şubesi ve Akdeniz Kent Konseyi Yerel Tarih Grubu'nun müşterek etkinliği olan ve bu satırların yazarının moderatörlüğünde gerçekleşen Arkeoloji Buluşmaları 2022'nin bu haftaki misafiri, Sayın Prof. Dr. İrfan Yıldız oldu.
Dicle Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, 2018 yılından bu yana Diyarbakır İçkale Amida Höyük Artuklu Sarayı Kazı Başkanlığını sürdürmektedir. Kazı çalışmalarının yanı sıra çok sayıda bilimsel yayına imza atma başarısını gösteren Yıldız'ın yirmi iki uluslararası bildiri, on altı kitap, on üç makale, on kitap bölümü olmak üzere toplam altmış bir ulusal ve uluslararası yayını bulunmaktadır.
Diyarbakır Amida Höyük Artuklu Sarayı kazılarını anlatan Yıldız, buranın Diyarbakır için son derece merkezî konumundan söz ederek Diyarbakır'ın İslam orduları tarafından fethinde şehid olan yirmi yedi sahabenin burada medfun olduklarını belirtti. Prof. Dr. İrfan Yıldız, Artuklu Sarayı Kazısı'nın Diyarbakır'da yapılan ilk arkeolojik kazı olarak 1961 – 1962 yıllarında merhum Prof. Dr. Oktay Aslanapa tarafından gerçekleştirildiği bilgisini verdi.
Amida Höyük, eski Diyarbakır'ın ilk yerleşim alanı ve idare merkezi olması bakımından son derece mühim bir kazı alanı. Prof. Dr. İrfan Yıldız'ın başkanlığında gerçekleştirilen arkeolojik kazılar da zaten buranın zenginliğini ortaya koyuyor. Yıldız'ın verdiği bilgilere göre, Amida Höyük kazısında ele geçen eserlerin –son veriler ışığında- MÖ 7000 ve hatta daha eskiye giden arkeolojik buluntular olması, Diyarbakır ve elbette Anadolu'nun tarihi geçmişini aydınlatma bakımından fevkalade önem taşıyor. Arkeolojik buluntular arasında çok çeşitli dönemlere dair sikkeler, keramikler ve kalkolitik dönemden son Osmanlı hatta Cumhuriyet dönemine kadar mühürler de yer alıyor.
İçkale Artuklu Sarayı, aslında bir Roma – Bizans sarayı ancak üzerinde Hasankeyf Artuklu Sultanı Mahmud tarafından inşa edilen yüz elli odalı bir saray oluştuğu bilgisini Evliya Çelebi veriyor. Sultan Selahaddin, Nisanoğullarından 1183'te burayı alınca kendisine bağlı olmak şartıyla şehri Sultan Mahmud'a bırakıyor o da imar faaliyetleriyle sarayı büyüterek kullanıyor.
Prof. Dr. İrfan Yıldız, burada restorasyon - konservasyon çalışmaları yaptıklarını, kendi kazısı ve tüm arkeolojik kazılar için sponsor bulmanın hayatî önemine işaret ediyor. Hakikaten arkeolojik kazılar için özellikle yerel ticarî kurum ve kuruluşların sponsor olması fevkalade mühim. Ne yazık ki ülkemizde bunun örneklerini az sayıda görebiliyoruz. Kazıların sadece devlet desteğiyle restorasyon veya kazı gerçekleştirmeleri, uzun vadede imkansız görünüyor. Bunlar, bilindiği gibi oldukça pahalı çalışmalar. Öyle anlaşılıyor ki Amida Höyük, bu manada hayli şanslı çünkü Diyarbakır sevdalılarının kendilerine destek olduğu bilgisini, Yıldız veriyor. Biz de Amida Höyük Artuklu Sarayı kazılarına destek veren kurum ve kuruluşlara hem teşekkür hem de bilime katkıları için tebrik ediyoruz. Kuşkusuz bu değerli çalışmalar, Dicle Üniversitesi için de bir gurur vesilesidir. Diyarbakır'ın tarihine sahip çıkan sponsor kuruluşların tavrının başka yerlerdeki arkeolojik kazılar için de iyi bir örnek teşkil etmesini diliyoruz.
Prof. Dr. İrfan Yıldız'ın konuşması, kazılarda ele geçen arkeolojik buluntuların ve ulaşılan yeni sonuçların seyircilere sunulmasıyla devam etti. Ardından seyircilerden gelen soruları, Yıldız cevaplandırdı ve Akdeniz Kent Konseyi Başkanı Dr. Mustafa Erim'in Amida Höyük Kazı çalışmalarının önemini vurguladığı teşekkür konuşması ile söyleşi sona erdi.
Hürses Gazetesi satırları aracılığıyla katılımları ve değerli bilgileri paylaştıkları için Diyarbakır İçkale Amida Höyük Artuklu Sarayı Kazı Başkanı, Dicle Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. İrfan Yıldız'a bir defa daha teşekkür etmek isteriz.
Arkeoloji Buluşmaları 2022, Mardin Artuklu Üniversitesi, Tarih Bölümü Arş. Gör. Burak Erdem'in katkısıyla kendi youtube kanalından her zaman seyredilebilmektedir. Sayın Prof. Dr. İrfan Yıldız'ın başkanlığında gerçekleşen Diyarbakır Amida Höyük Artuklu Sarayı kazısına dair konuşmasını aşağıda verdiğimiz linkten seyredebilirsiniz.