Bağımsız Denetimin Belgelendirilmesi-1

 

230 No’ lu Bağımsız Denetim Standardı (“BDS”) “Bağımsız Denetimin Belgelendirilmesi” çalışma kağıtlarına ilişkin açıklamalar yer vermektedir. İlgili BDS’ ye göre çalışma kâğıtları;

(a) Denetçinin genel amaçlarına ulaşıldığına yönelik denetçi tarafından varılan sonucun dayanağına ve

(b) Denetimin, BDS’ lere ve mevzuat hükümlerine uygun olarak planlandığı ve yürütüldüğüne, ilişkin kanıt sağlamak amacıyla kullanıldığını belirtmektedir.

Ardından ilgili standartta çalışma kağıtlarının tanımını şu şekilde yapılmaktadır;

“Uygulanan denetim prosedürlerine, elde edilen ilgili denetim kanıtlarına ve denetçinin ulaştığı sonuçlara ilişkin kayıtlardır.”

Çalışma kağıtları, söz konusu denetimle daha önceden hiçbir bağlantısı bulunmayan tecrübeli bir denetçinin aşağıda belirtilen hususları anlayabilmesine olanak sağlayacak şekilde hazırlanır;

(a) BDS’ lere ve mevzuat hükümlerine uymak amacıyla uygulanan denetim prosedürlerinin niteliği, zamanlaması ve kapsamı,

(b) Uygulanan denetim prosedürlerinin sonuçları ve elde edilen denetim kanıtları ve

(c) Denetim sırasında ortaya çıkan önemli hususlar, bunlarla ilgili varılan sonuçlar ve bu sonuçlara ulaşırken yaptığı önemli mesleki muhakemeler

Denetçi, uygulanan denetim prosedürlerinin niteliğini, zamanlamasını ve kapsamını belgelendirirken;

(a) Test edilen kalemlerin ve hususların belirleyici özelliklerini,

(b) Denetim çalışmasını kimin yürüttüğünü ve ilgili çalışmanın tamamlandığı tarihi ve

(c) Yürütülen denetim çalışmasını kimin gözden geçirdiğini, ilgili gözden geçirmenin tarihini ve kapsamını kayıt altına alır.

Denetçi, önemli hususlara ilişkin olarak yönetim, üst yönetimden sorumlu olanlar ve diğer taraflarla yapılan müzakereleri -bu hususların niteliğini ve müzakerelerin ne zaman ve kiminle yapıldığını belirtmek suretiyle- belgelendirir.

Önemli bir hususla ilgili olarak vardığı nihai sonuçla tutarlı olmayan bir bilgi tespit etmesi hâlinde denetçi, bu tutarsızlığı nasıl ele aldığını belgelendirir.

Denetçi, istisnai durumlarda, denetçi raporu tarihinden sonra yeni veya ilâve denetim prosedürlerini uygular ya da yeni sonuçlara ulaşırsa aşağıda sayılan hususları belgelendirir (Bkz.: A20 paragrafı):

(a) Karşılaşılan durumlar,

(b) Uygulanan yeni veya ilâve denetim prosedürleri, elde edilen denetim kanıtları ve ulaşılan sonuçlar ile bunların denetçi raporu üzerindeki etkileri ve

(c) Çalışma kâğıtlarındaki değişikliklerin ne zaman ve kim tarafından yapıldığı ve gözden geçirildiği.