Twitter kullananlar bilir. Takip etmek istediklerinizin sayısı arttıkça günlük işlem maliyetiniz artar.
Geçen gün sayfama düşen tweetler'e bakarken dünya ekonomik forumunun bir tweeti dikkatimi çekti.
Başlığı şöyleydi: 'Dünyanın en cömert 20 insanı.'(1)
Ne anlatılıyor diye göz attığımda servetlerini hayır severlik faaliyetleri için bağışlayan muhtemelen de bağışlamaya devam eden 20 insan hakkında yazılan bir yazıyla karşılaştım.
Yazıda bu 20 insanla ilgili üç önemli gösterge yer alıyordu.
Yaptıkları bağış miktarı; net servetleri ve bağış miktarının net servete oranlanmasıyla bulunan cömertlik endeksi.
ilk 20 içinde ülkemizde kamu oyunda yakından biline isimler (Bill Gates, Warren Buffet, George Soros, Mark Zuckerberg) yer alıyor.
Tabloda yer alan bilgiler söz konusu insanların yaptıkları bağışlarla ilgili mevcut durumu gösteriyor.
Ve hiç kuşku yok ki bu insanlar servetlerini neden bağışlıyorlar? sorusu son derece önemli hale geliyor.
Bu soruya cevap verebilmek için Giving Pledge(Bağış yapmayı vaat etmek) girişimine değinmek gerekiyor. Bu girişim esas itibarıyla bir kampanya. Bu kampanya servetleri 1 milyar dolar ve üzerinde olan insanların henüz hayattayken servetlerinin önemli kısmını hayır işleri için harcayacaklarını taahhüt etmeleri/vaat etmeleri ana fikrine dayanıyor. Bloomberg Business'in haberine göre (giving pledge sayfasında linki verilmiş) 2015 Ağustos ayı itibarıyla servetini bağışlayacağını açıklayan zenginlerin sayısı 193'e ulaşmış.
Bu girişimin web sayfasına(2) bakıldığında insanların bağış yapmalarının arkasındaki düşünceleri anlama fırsatı oluyor. Çünkü, Web sayfasında bu insanların servetlerini bağışlama gerekçelerini anlatan mektuplar yer alıyor.
Zaman zaman ülkemizde gazetelerde/dergilerde para yönetimi ile ilgili önerileri yer alan W.Buffett'in ilginç önerilerini hatırlıyorum. Onlardan birisi şöyleydi: 'harcamalarınızı yaptıktan sonra kalanı tasarruf etmeyin. İlk önce tasarruf edeceğiniz miktarı ayırın, kalanını harcayın'. Bu öneriyi dile getiren bir insanın servetini bağışlama gerekçesini doğrusu çok merak ettim.
Mektuptan küçük bir özetleme şöyle:
'Servetimin %99'u yaşam sürem boyunca ve ben öldükten sonra hayır kurumlarına gidecek. ABD doları olarak bakıldığında bu son derece büyük bir taahhüt. Ancak karşılaştırmalı olarak bakıldığında gündelik hayatta bir çok kişi diğer insanlara yardım etmek için bundan daha fazlasını yapıyor. Kiliselere, okullara diğer organizasyonlara katkıda bulunan milyonlarca insan aslında başka türlü kullanılsa ailelerinin yaralanabileceği bu kaynaklardan feragat ediyorlar. Sıradan insanlar bağış yaptıklarında sinemaya gitmekten yada dışarıda yemek yemekten yada bireysel düzeyde kendilerine mutluluk verecek diğer şeylerden vazgeçmiş oluyorlar. Oysaki ben ve ailem servetimizin %99'unu bağışlama taahhüdünü yerine getirdiğimizde bile istediğimiz yada ihtiyaç duyduğumuz hiçbir şeyden vazgeçmiş olmuyoruz. Dahası böyle bir taahhüt en değerli varlık olan 'zamandan' feragat etmemi gerektirmiyor. Oysaki bir çok insan diğerlerine yardım etmek için zamanlarını ayırıyor, yeteneklerini kullanıyor…. Sahip olduğum maddi araçların bazıları benim hayatımı daha keyifli hale getirebilir ama çoğunluğu böyle değil. Pahalı bir özel uçağa sahip olmak hoşuma gidiyor. Fakat 6 tane evimin olması benim için bir yükten başka bir şey değil. Büyük ölçekli servet birikimi en nihayetinde o serveti biriktireni tahakkümü altına alır. (Biriktirilen servet o serveti biriktirenin sahibi olur). ………..
Eğer iktisada giriş dersi veriyor olsaydım, alternatif maliyet kavramını anlatırken bu mektubu temel kaynaklardan birisi olarak önerirdim.
Ancak W.Buffett'in servetle ilgili olarak yaptığı değerlendirmeleri anlaşılmaz bulduğumu da mutlaka söylerdim.
Anlayamadığım noktayı şu biçimde ifade ederdim: Mülkiyete ve servete bakışı 85 yaşındaki bir insanın ruh halini mi yansıtıyor? Yoksa W.Buffett , ABD'de kapitalizmin önemli figürlerinden birisi olarak, başka bir dünyanın mümkün olduğunu mu söylüyor?
(1) https://agenda.weforum.org/2015/10/the-20-most-generous-people-in-the-world/ utm_content=bufferbc31c&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer