YAZARLAR

Tüm Yazıları Av. Nazlı Gaye Alpaslan

Kamulaştırma bedelinin mahkeme kararıyla tezyidi

18.06.2019 10:35

 

Sahibi bulundukları gayrimenkulleri kamulaştırılan kişi ve kuruluşların, kamulaştırma bedellerine itiraz etme hakları bulunmaktadır. Bu kişi ve kuruluşların kamulaştırma bedelinin yeniden belirlenmesi  amacıyla mahkemelerde açtıkları davalara tezyid-i bedel davası denilmektedir.

 

Özel mülke konu olan gayrimenkullerin kamulaştırılması halinde, kamulaştırma işlemi KDV’ye tabi olmadığından, tezyid-i bedel davası sonucunda  kamulaştırma bedelinde ortaya çıkacak artışlar da KDV’ye tabi olmayacaktır. 

 

Bir ticari işletme aktifinde kayıtlı bulunan gayrimenkulün kamulaştırılması işlemi KDV’ye tabi olduğundan, tezyid-i bedel davası sonucunda bedelde ortaya çıkacak artışlar da KDV’ye tabi olacaktır. Çünkü, kanunun 24/c maddesine göre, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler, KDV matrahına dahil bulunmaktadır.(1)

 

Tezyid-i bedel  davası sonucunda kamulaştırma bedelinin artırılması halinde, bedelde ortaya çıkan artış tutarı yönünden vergiyi doğuran olay, mahkeme kararının mükelleflere tebliğ edildiği tarihte meydana gelmektedir.  Bu durumda, bedelde ortaya çıkan artışa ilişkin faturanın, mahkeme kararının  tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenmesi gerekir.(2)

 

Bedelde ortaya  çıkan  artışlar tahsil edilmese dahi, bu artışlar üzerinden  hesaplanacak KDV’nin mahkeme  kararının  mükelleflere tebliğ edildiği ay beyanname ile beyanı  gerekir.(3)

 

Konu ile ilgili olarak verilen bir özelgede;

 

“Bilindiği gibi, 213 sayılı VUK’nun 229. maddesinde, “Fatura, satılan emtia  veya yapılan iş karşılığında müşterinin  borçlandığı  meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından  müşteriye verilen ticari vesikadır.” hükmü yer almaktadır.

 

Öte yandan, aynı kanunun 231. maddesinin 5. bendinde, “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten azami 10  gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır” hükmü bulunmaktadır.

 

Her iki madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, fatura düzenlenmesi ödemeye bağlanmamış olup iş veya hizmet ifası  hallerinde iş veya hizmetin yapıldığı andan  itibaren  10 günlük süre içerisinde faturanın düzenlenmesi gerekmektedir.

 

Bu  itibarla, (E) AŞ tarafından Yargıtay  nezdinde açılan bedel artırım davası sonucunda ortaya çıkan fiyat farkı için DSİ Genel Müdürlüğünden tahsilat yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın Yargıtay  kararının söz konusu  şirkete tebliğ tarihinden itibaren  10 gün içerisinde faturanın düzenlenmesi gerekmekte olup, 1994 yılında düzenlenen faturaların iptal edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

 

KDVK’nun 24. maddesinin (c) bendinde vade farkı, fiyat  farkı, faiz, prim gibi çeşitli  gelirler  ile  servis  ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin katma değer vergisi matrahına dahil olduğu hükme bağlanmıştır.

 

Buna göre adı geçen şirketin aktifinde bulunan gayrimenkulün kamulaştırılması üzerine kamulaştırma  bedeli konusunda açılan dava sonucu  mahkemece artırılan tutar katma değer vergisine tabi olup, bu işlemde vergiyi doğuran olay Yargıtay  kararının şirkete  tebliğ tarihinde meydana gelmektedir.”

 

Şeklinde görüş bildirişmiştir.(4)

 

Diğer yandan,  08.08.2011 gün ve KDV Sirküleri - 60/ 2011-1 hükümleri uyarınca konuyla ilgili  şu açıklamalara yer verilmiştir:

 

KDV Kanununun 24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin, KDV matrahına dahil olduğu hükme bağlanmıştır.

 

Buna göre, KDV'ye tabi bir teslim veya hizmetin karşılığında alınan bedelle ilgili olarak, tazminat adı altında olsa bile, yapılan ödemeler matraha dahil olduğundan, bunlar üzerinden teslim veya hizmetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

 

Örneğin, elektrik faturasının vadesinden sonra ödenmesi nedeniyle aboneden alınan %5 geç ödeme tazminatı KDV matrahına dahil edilerek, toplam tutar üzerinden KDV hesaplanacaktır.

----------------------------
[1]
ÖZBALCI Yılmaz, KDV Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Eylül  2010, s.60

[2] Maliye Bakanlığı’nın, 1991 tarih ve 80320 sayılı Özelgesi.

[3] KIZILOT Şükrü,  Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulaması, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2010, s.613

[4] Maliye Bakanlığı’nın 05.05.1998 tarih ve 16567 sayılı Özelgesi,

Haberler

Ekonomi

Küresel piyasalar karışık seyrediyor

Gündem

Emeklilere bayram ikramiyelerinin ödeme takvimi belirlendi

Ekonomi

KOBİ'ler yeni dönemde KOSGEB destekleriyle büyüyecek

Gündem

Yapay zeka girişimleri 7 yılda 33 kat arttı

Gündem

İstanbul'da köprüler Pakistan Milli Günü için ışıklandırıldı

Gündem

Yaşlanan nüfusun çalışma hayatına olumsuz etkilerine karşı ''kadın istihdamı'' önerisi

Gündem

Türk Devletleri Teşkilatının tarım bakanları Kazakistan'da toplandı

Gündem

Türksat 6A'da sona yaklaşılıyor

Ekonomi

KOSGEB geçen yıl 107 bine yakın işletmeye destek verdi

Gündem

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bayram tatilinin kamu çalışanları için 9 güne çıkarılacağını açıkladı

Gündem

Çanakkale Şehitler Abidesi'ne Türk bayrağı yansıtıldı

Gündem

Çanakkale Deniz Zaferi'nin üzerinden 109 yıl geçti