Tartışma programlarında her konu tartışılıyor, ekonomi hariç!

Ulusal televizyon kanallarının yayınları genel olarak gözlendiğinde; çok değişik konularda programlar yapıldığı, reytingin önemli kriter olduğu, reklam gelirlerinin yaşamsal nitelik taşıdığı, yayın süreleri içinde program tekrarlarının yüksek bir oran teşkil ettiği, dizilerin ise kanalların vazgeçilmez tercihi olarak öne çıktığı, kaliteli ve farklı program üretme ve format zenginliği oluşturmada performans sorunları yaşandığı ve televizyonların sosyal sorumluluk misyonunun ihmal edildiği görülmektedir. Hepimizin bildiği bu tür saptamaları hatırlatmanın ve bu bağlamda kanallardaki tartışma programlarının konu seçimine odaklanmanın faydalı olacağına inanıyorum. Özellikle de ekonominin yaşamımız içindeki ağırlığı düşünüldüğünde; tartışma programlarının gündemi içinde ekonominin bir tartışma konusu olarak seçilmemesini veya müstakil bir konu olarak bu tartışma programlarında tartışılmamasını bir eksiklik olarak görmekte, garipsemekte ve ilginç bulmaktayım.

Söz konusu tartışma programlarında yaygın olarak siyasi gündemin ve diğer güncel konuların tartışıldığı ve bu tartışmalarda karşıt görüşlü oldukları önceden belli aynı kişilerin karşılıklı olarak oturtularak, hararetli bir yayın akışı olmasına da özen gösterilerek konuların tartışıldığını görmekteyiz. Bu programları; mevcut formatlarına olan bazı eleştirilerime rağmen izlemekte, yararlanmakta ve toplumun çeşitli konularda bilgilenmesi ve gelişmeleri sorgulaması açısından faydalı bulmaktayım.

Genellikle gece yayın kuşağı kapsamında yayınlanan ve birkaç haber kanalı ile diğer bazı kanallarda izlediğimiz söz konusu tartışma programlarındaki aynı konukların kısa zaman aralıkları haricinde (bu arada diğer TV kanallarındaki programlara katılmaları) tekrar aynı programın konuğu olmalarının ve bir nevi kadrolu yorumcular görüntüsü vermelerinin ilginç bir durum olarak dikkat çektiğini ifade eden ve bu yaklaşıma ilişkin eleştirilerimi ve önerilerimi aktaran görüşlerimi 24/08/2016 tarihli köşe yazımda belirtmiştim.

Televizyon kanallarının, sadece haber bültenlerindeki ekonomi haberleriyle sınırlı olan ve ekonominin farklı boyutlarıyla ve uzman kişiler tarafından tartışılmasına çeşitli saiklerle olanak vermeyen yayın politikalarını yeniden değerlendirmelerinde Ülkemiz açısından sayısız yararlar vardır. Ekonominin ve tüm paydaşlarının mevcut sorunlarının, nedenlerinin ve çözüm yollarının tartışılması;  kamuoyunun bilgilenmesi, sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesi ve bireysel ve grupsal ekonomik konumun da dikkate alınarak, beklentiler ile Ülkenin ekonomik durumu arasındaki gerekli illiyet bağının kurulabilmesi için çok önemlidir. Bu açıdan bakıldığında, tartışma programlarında ekonominin tartışma konusu olarak seçilmemesinin yanlış ve eksik bir yaklaşım olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Çünkü, sorunlu konuların tartışılmaması o konulardaki sorunları ortadan kaldırmaz, bilakis çözüm yollarına giden süreci uzatır.                 

Ülkemizde ekonomi alanında önemli birikimlere sahip; akademisyenlerin, ekonomistlerin, mesleki kuruluşların, siyasetçilerin, eski bürokratların, gazetecilerin, köşe yazarlarının ve vb. donanımlara sahip geniş bir beşeri kaynağın olduğu hususunda, ekonomiyi ciddi olarak izleyenler nezdinde bir fikir birliği mevcuttur. Dolayısıyla, ekonomiyi konu alan tartışma programlarına konuk bulunması açısından bir sıkıntı yaşanması mümkün değildir.  

Tartışma programları konuları arasına ekonominin de dahil edilmesi faydalı sonuçlar doğuracaktır. Siyasi gündemi ve güncel diğer konuları esas alan ve halen televizyonlarda izlediğimiz tartışma programlarında ekonomiden hiç bahsedilmediğini iddia etmek de haksız bir değerlendirme olacaktır. Nitekim, mevcut bu tartışmalarda siyasi konular tartışılırken konu bazen ekonomiye gelmekte ve gerek ana konu ekonomi olmadığından gerekse konukların ekonomi donanımı yetersiz olduğundan dolayı, yapılan değerlendirmeler yüzeysellik taşımakta ve sadece temel ekonomik göstergelere atıfta bulunulmaktadır (enflasyon % … oldu, işsizlik % ... oldu gibi). Ayrıca, işin teknik boyutunun aktarılamadığı ve ekonominin; siyasi söylemlerin dolgu malzemesi olarak her kesim tarafından olumlu ve olumsuz yönde dozları farklı olsa da abartılarak kullanılabildiği görülmektedir. Siyasetin ve diğer güncel konuların tartışıldığı söz konusu programlarda; gündemdeki konuların ve gelişmelerin iktisadi boyutunun ve ekonomiye yansımalarının irdelenmemesi ise bu tür programların diğer bir eksik yönünü oluşturmaktadır.  

Dolayısıyla, ekonominin konuşulduğu tartışma programları yapılmalı ve bu programlarda; hem kronik hem de diğer ekonomik sorunların küresel örnekler ve gelişmeler de dikkate alınarak tartışılması, sorunların nedenleri ve çözüm yolları, iyileştirme süreçlerinde fedakârlıkların adil paylaşımı ve kamu kaynaklarının rasyonel kullanımı ile bu konudaki yanlışların tespiti gibi birçok ana başlığın tartışılması ve reel sektör ile finans sektörünün her boyutuyla analiz edilmesi faydalı olacaktır.      

Ancak, bu tür programlar sadece siyasetçilerin katıldığı bir programa dönüştürülmemeli, siyasetçilerin yanı sıra ekonomi birikimi olan, teknik konuları izleyenlerin anlayabileceği bir şekilde aktarabilen, objektif değerlendirme yapabilen (olumlu ve olumsuz yönleri aynı anda aktaran) ve siyasetçilerin her türlü ekonomik söylemlerinin izleyenler nezdinde sorgulanmasına ve doğru analiz edilmesine yardımcı olacak bir konuk profili seçilmesine özen gösterilmeli ve mevcut tartışma programlarındaki sınırlı sayıda ve ayni kişilerden oluşan konuk tercihlerine yapılan yaygın eleştiriler de dikkate alınmalıdır.