YAZARLAR

Tüm Yazıları Can Türker

OLAĞANÜSTÜ HAL (OHAL)

21.07.2016 00:00

Dün gece (20 Temmuz 2016) Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Türkiye’ de 3 ay süre ile Olağanüstü hal ilan edildiği açıklandı. Olağanüstü hal, normal zamanlarda sahip olduğumuz özgürlüklerin geçici olarak sınırlandığı ya da ertelendiği bir yönetim usulüdür. [1]

Anayasanın 120. Maddesine göre;

“Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar kurulu, Milli Güvenlik Kurulu’ nun görüşünü aldıktan sonra yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.”

Bu durumda Olağanüstü hal sürecini kısaca özetleme gerekirse;

- Cumhurbaşkanı bakanlığında toplanan Bakanlar kurulunca yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde, süresi altı ayı aşmamak üzere Olağanüstü hal ilan eder.

- Bu karar Resmi Gazete’ de yayınlanır; hemen(aynı günde) Türkiye Millet Meclisinin onayına sunulur.

- Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağrılır.

- Meclis, olağanüstü hal süresini değiştirebilir veya olağanüstü hali kaldırabilir.

- Bakanlar Kurulu’ nun istemi üzerine her defasında dört ayı geçmemek üzere bu süre uzatılabilir. [2]

Anayasanın 121. Maddesine göre;

“Olağanüstü hallerin her türü için ayrı ayrı geçerli olmak üzere, Anayasanın 15 inci maddesindeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlandırılacağı veya nasıl durdurulacağı, halin gerektirdiği tedbirlerin nasıl ve ne suretle alınacağı, kamu hizmeti görevlilerine ne gibi yetkiler verileceği, görevlilerin durumlarında ne gibi değişiklikler yapılacağı ve olağanüstü yönetim usulleri, Olağanüstü Hal Kanununda düzenlenir.”

Olağanüstü hal kanunu ile gözaltı süreleri uzatılabilir, sokağa çıkmak sınırlandırılabilir, üst araması veya araç araması yapılabilir, yazılı ve görsel basın kaynaklarına ulaşım sınırlandırılabilir ve toplantı veya gösteri yasakları getirilebilir. Aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin yetkileri Olağanüstü hal döneminde genişletilebilir.[3] Olağanüstü halin uygulanmasında görev ve yetki;(25 Ekim 1983 tarih ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu’ nun 12. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.)

- Olağanüstü hal bir ili kapsıyorsa il valisine,

- Bir bölge valiliğini bağlı birden çok ilde ilan edilmesi halinde bölge valisine,

- Birden fazla bölge valisinin görev alanına giren illerde veya bütün yurtta ilan edilmesi halinde, koordine ve işbirliği Başbakanlıkça sağlanmak suretiyle bölge valilerine aittir. Ancak henüz bölge valiliği teşkilatı kurulmadığından bölge valiliklerine ait bu yetki ve görevler uygulamada il valilerince yerine getirilir. (bakanlık temsilcilerinden oluşan Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu ve Olağanüstü Hal Bölge Kurulları da kurulabilir).

Olağanüstü hal, olağanüstü hal süresinin bitimiyle de sona erer. Ya da olağanüstü hal, olağanüstü hal ilân kararının Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanmaması ile sona erer. Keza, olağanüstü hal süresi daha dolmamış olmakla birlikte, olağanüstü halin ilânının gerektiren sebepler ortadan kalkmışsa, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine olağanüstü halin kaldırılmasına Türkiye Büyük Millet Meclisi karar verebilir. [4]


[1] Zafer Gören, “Anayasa Hukuku”, Ankara: Seçkin Yayınevi,2006,s.329.

[2] Zafer Gören, “Anayasa Hukuku”, Ankara: Seçkin Yayınevi,2006,s.331

[3] Muhammed Behçet, “Olağanüstü Hal Uygulaması ve Teorik Temelleri”, İstanbul: Bilgi Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, s:60

[4] Kemal Gözler, Olağanüstü Yönetim Usulleri, http://www.anayasa.gen.tr/oyu.htm, 21.07.2016.

Haberler

Ekonomi

İran ile ticaret hacminde 30 milyar dolar hedefi

Ekonomi

Küresel piyasalar karışık seyrediyor

Gündem

Emeklilere bayram ikramiyelerinin ödeme takvimi belirlendi

Ekonomi

KOBİ'ler yeni dönemde KOSGEB destekleriyle büyüyecek

Gündem

Yapay zeka girişimleri 7 yılda 33 kat arttı

Gündem

İstanbul'da köprüler Pakistan Milli Günü için ışıklandırıldı

Gündem

Yaşlanan nüfusun çalışma hayatına olumsuz etkilerine karşı ''kadın istihdamı'' önerisi

Gündem

Türk Devletleri Teşkilatının tarım bakanları Kazakistan'da toplandı

Gündem

Türksat 6A'da sona yaklaşılıyor

Ekonomi

KOSGEB geçen yıl 107 bine yakın işletmeye destek verdi

Gündem

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bayram tatilinin kamu çalışanları için 9 güne çıkarılacağını açıkladı

Gündem

Çanakkale Şehitler Abidesi'ne Türk bayrağı yansıtıldı