Nesnelerin İnterneti? -2-

İnternetin en çok bağlı olduğu mekanlar evler ve iş yerleri olduğu için başlangıçta ev veya çalışma hayatıyla ilgili yaşamı kolaylaştıran çözümler sağlayan “nesnelerin interneti”; mobil internet teknolojisi kullanımının artmasıyla arabalardan giysilere kadar hayatımızın pek çok alanında hızla yaygınlaşıyor. Mobil dünyasında yaşıyor olmamız nesnelerin internetinin gelişimini tetikliyor.

Nesnelerin İnterneti, tıp, endüstriyel üretim, ticaret, şehircilik, tarım ve hayvancılık sektörlerinden enerjinin etkin kullanımına ve çevre sorunlarına kadar değişik alanlarda yaşamı kolaylaştırmaya çoktan başladı bile. 

Nesnelerin interneti ile, farklı endüstriyel üretim ve ticaret sektörlerinde üretim, stok ve son kullanım tarihi takibi ile tekrar sipariş verilmesi gibi tedarik uygulamaları kolaylaşıyor. Tarım ve orman ürünlerinin gelişimi, hayvanların bulunduğu ortamların ısı, zararlı gaz durumu, hayvanların bakımı ve beslenmesi gibi parametreler takip edilebiliyor. Akıllı çevre uygulamaları hava kirliliği, yağış durumu, barajların su seviyesi, orman yangını gibi çevresel faktörlerin gözlenmesini ve gereken durumlarda acil müdahalelerde bulunulmasını sağlamak amacıyla kullanılıyor. Birbirleriyle ve merkezle iletişim halindeki çöp konteynerlerinin doluluk oranlarının takip edilmesi ile çöp araçları ile yapılan toplama faaliyetlerinin optimizasyonu sağlanabiliyor. Sürekli güncel bilgiler sunan konteyner noktalarının değiştirilmesi veya konteyner büyüklüklerinin değiştirilmesi ile daha temiz bir çevrede yaşam imkanı sunulabiliyor.

Hastaneler kalp atışını ölçen aygıtları izleyebiliyor ve düzenleyebiliyor. Giysilerin aracılığıyla vücut sıcaklığın, nabzın veya tansiyonun ölçülerek sağlığınla ilgili veriler hastanedeki dosyana iletilebiliyor ve herhangi bir hastalık durumunda uyarılıyorsun. 

Nesnelerin İnterneti, trafik, park yeri, aydınlatma, sinyalizasyon gibi konularda yerel yönetimlere ve şehir sakinlerine zaman ve kaynak kazandırıyor. Akıllı trafik sistemlerinde, trafikteki kişilerin konumlarını sürekli olarak merkezi bir sisteme iletmeleri sayesinde, sistem, kişilerin hareket bilgilerini analiz ederek, kazaları, bölgedeki trafik yoğunluğunu, trafiğin akış hızını, belirli bir rota üzerinde tahmini varış süresini tespit edebiliyor. Bu sayede trafiğe yeni çıkacak kişiler trafik yoğunluğuna göre daha açık yolları tercih edebiliyorlar.

Fabrikalar üretim hattı sorunlarına otomatik olarak yanıt verebiliyor ve oteller konukların tercihlerine göre sıcaklığı ve aydınlatmayı ayarlayabiliyor. Bir oteldeki her bir odadaki karbon monoksit oranı sensorlar yardımıyla ölçülüp, yönetici sisteme iletilebiliyor. Yönetici sistem, kritik eşik aşılınca elektrik/gaz vanalarının kapatılması ve gerekli odalardaki yangın musluklarının açılmasını denetleyebiliyor. Bunun yanı sıra yönetici sistem, kritik eşik aşılmasa bile zaman içerisinde gelen verileri inceleyerek odalardaki karbon monoksit oranının günün hangi saatlerinde daha yüksek olduğunu analiz ederek, o saatlerde pencerelerin açılmasını sağlayabiliyor.

Tüm faydalarının yanında “Nesnelerin İnterneti”nin bazı sorunlara yol açabileceği de tahmin ediliyor. Birbirlerine bağlı cihazlar sayesinde özel hayatımızı internet üzerinden kayıt altına sokuyoruz. Ortaya çıkacak veri miktarının son derecede artacak olması ve bu büyük verilerin çözümlenerek işlenmesinin zor ve daha da karmaşık bir iş haline gelebileceği bildiriliyor. Ayrıca toplanan bu verilerin gizliliği ve güvenliği de önemli bir konu olarak karşımıza çıkıyor.

Önümüzdeki yıllarda etkileşimin ve internetin hemen her nesnenin içine gireceği ve farklı nesnelerin ortak amaçlar için hareket edeceği bir döneme gireceğiz. Peki insanlar psikolojik ve fizyolojik ve olarak bu değişime nasıl ayak uyduracaklar ve karşılık verecekler? Acaba cihazlar tarafından veya sistem tarafından sürekli izleniyor olmak kişisel özgürlükleri nasıl etkileyecek? Şimdiden insanlarda bizleri sürekli gözetleyen bir “big brother” endişesi oluşmuş durumda. Sürekli internete bağlı durumda olan “akıllı cihazlar”, insanlar kadar akıllı ve şüpheci olamayacağı için kötü niyetli kişilerle bizlerle ilgili kişisel, ailevi, lokasyon ve davranış bilgilerini paylaşırlar mı? Bilgi sızıntısı ve kimlik hırsızlığı yeni boyutlara taşınır mı? Kötü niyetli kişiler nerede ve ne kadar harcadığımızı veya nereye gideceğimizi, ne zaman evde olmadığımızı öğrenebilirler mi? Son derece korunaklı şirketlerin ve hatta ülkelerin bilgilerine rahatlıkla ulaşabilen “Hacker”ların kişisel ve yaşamsal bilgilerimize kolaylıkla ulaşabileceği riski insanların uykularını kaçırabiliyor.

Dahası var! Ya bir gün birbirleriyle iletişim halindeki akıllı nesneler artık “yeter” derse ve her şeyi kontrol etmeye kalkarlarsa? İnsanlara karşı isyan ederse ve hatta yönetmeye kalkarsa? Ya bugün “şeyler” diye tanımladığımız mutfağımızdaki internete bağlı masum ve akıllı kahve makinası, bir gün karşımıza “Terminatör” olarak çıkarsa?