Münfesih hale gelen şirketlerin ortakları

Bilindiği gibi, münfesih duruma düşen anonim veya limited şirketlerin aktiflerinde gayrimenkul veya ticari bir mal mevcudu bulunması halinde vergi daireleri tarafından şirketin resen terk edilmesi sırasında bunlarla ilgili olarak şirket ortakları adına vergi kaydının adi ortaklık biçiminde açıldığını görmekteyiz.

Oysaki, bir şirketin veya bir kooperatifin resen terk sistemine göre kapanması halinde şirketin bilançosunda yer alan varlıklar dolayısıyla şirketin ortakları adına adi ortaklık şeklinde vergi kaydı açılmaması gerekir.  

Uygulamada bir şirketin vergi kaydı resen nasıl silinir?

1) Şirketin sermaye artışını yasal süreleri içerisinde yerine getirmemiş olması durumunda,

2) Şirketin son 2 ay üst üste aylık KDV ve muhtasar beyannamelerini vergi dairesine elektronik ortamda vermemiş bulunması halinde,

3) Şirketin adresinde vergi idaresi tarafından yapılan yoklamalar sırasında adresinde bulunmaması durumlarında,

4) Şirketin adresini değiştirmiş olmasına rağmen yeni adresini vergi dairesine bildirmemiş olması hali,

5) Şirketin ortakları ve müdürleri hakkında uzun süredir bilgi alınmaması ve vergi dairesi tarafından yoklama sırasında ortaklara veya müdürlere erişilememiş olması hali

6) Şirketin 2004/13 sayılı iç genelge kapsamında vergi dairesi tarafından yapılan araştırmalarda yerinde bulunamaması

7) Ticaret odası tarafından şirketin sermaye arttırımı yapmaması veya başka nedenlerle münfesih duruma düşmüş olması ve dolayısıyla şirketin oda kaydının askıya alınmış olması hali

8) Kooperatifin veya anonim şirketin son 3 yıl içerisinde genel kurullarını yapmamış olması hali ve dolayısıyla münfesih duruma düşmüş olması

9) Şirketin imza sirkülerinin müddetinin sona ermiş olması dolayısıyla imza yetkisinin kullanılmaz hale gelmiş olması^[1]

Sonuç olarak, Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 21.12.2004 gün ve 2004/13 sayılı iç genelge uyarınca resen terk işlemlerinin süratli bir şekilde yerine getirilmesi gerekmektedir.^[2] Uygulama vergi daireleri resen terk edilmesi gerekli olan şirketlerin ortakları adına adi ortaklık vergi kaydı açıp daha sonra şirketi kapatmaktadırlar. Oysaki yapılan bu uygulama tamamıyla yanlış ve hukuka aykırıdır. Çünkü şirketin münfesih duruma düşmüş olması halinde vergi kaydının kapatılması gerekir. Böyle bir durum karşısında şirket ortağı adına kesinlikle bireysel veya adi ortaklık şeklinde gerçek usulde gelir vergisi kaydı açılamaz. Aksi bir uygulama münfesih duruma düşen şirketin   tüzel kişiliğinin ortadan kaldırılarak ortakları adına adi ortaklık ve gelir vergisi kaydı açılması hukuka uygun düşmez. Böyle bir uygulama münfesih duruma düşen şirketler açısından şirket tüzel kişiliğinin örtülü perdesinin kaldırılması gibi bir sonuca götürür.

[1] Bkz. 21.12.2004 gün ve 2004/13 sayılı resen terk iç genelgesi.

[2] 05.04.2013 gün ve 1514 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığı resen terk (tasfiye ve iflas halinde olanlar dahil) genel yazıları.