YAZARLAR

Tüm Yazıları Mahmut Köksal

Doğrudan yatırımların geldiği ülkeler

22.06.2016 00:00

Uluslararası doğrudan yatırımların; çeşitli yararları nedeniyle, ülkeler için çok önemli bir konu olduğu bilinen bir gerçektir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin; bu alanda başarılı hazırlıklar yapması, teşvik unsurlarını rasyonel oluşturması, dinamik bir süreç oluşturması, yatırımcı nezdindeki riskler ile belirsizlikleri azaltacak bir uluslararası siyaset örneği sergilemesi ve ülke içinde evrensel hukuk güvencelerine dayalı olarak oluşturulan ekonomik düzeninin de bu ortama destek vermesi gerekmektedir. Bu kapsamda yatırım çekmek isteyen ülkelerin; uluslararası doğrudan yatırımcılara hitap edecek genel kriterleri oluşturmasının yanı sıra ülke bazlı özel odaklanmalara da önem vermesinde fayda vardır.

Ülkemize gelen doğrudan yatırımların 2002-2015 dönemindeki coğrafi dağılımına bakıldığında ise görünen tablo şöyledir: Bu dönemde gelen söz konusu toplam yatırımların (parasal değerinin) yüzde 74,8’i Avrupa, yüzde 15,8’i Asya, yüzde 9’u Amerika, yüzde 0,3’ü ise Afrika kıtası ülkelerine aittir. Bu dönemde kıtalar itibariyle en fazla yatırımın geldiği ülkeler ise toplam yatırım büyüklüklerine göre şöyle sıralanmaktadır: AVRUPA: Hollanda, Avusturya, Lüksemburg, İngiltere, Almanya, Belçika, İspanya, Yunanistan, Fransa, Rusya, İtalya, İsviçre, Portekiz, Çek Cumhuriyeti, İrlanda. ASYA: Azerbaycan, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Japonya, Kuveyt, Lübnan, Katar, Malezya, Kazakistan, Güney Kore, Çin, Bahreyn. AMERİKA: ABD, Brezilya, Kanada. AFRİKA : Güney Afrika, Libya.

Yukarıdaki görüntülerin detaylarına bakarak, bazı saptamalar yaparsak, şunları söyleyebiliriz. Türkiye ekonomisinde çok önemli bir yeri olan Avrupa’nın, Ülkemize gelen doğrudan yatırımlar bakımından da özel bir ağırlığı olduğu, listenin üst sıralarında yer alan ülkeler de dahil olmak üzere gelen bu yatırımların her ülke bazında yıldan yıla çok inişli ve çıkışlı bir grafik sergilediği, Hollanda’nın en fazla yatırım gelen ve yatırım sürekliliği olan bir ülke olarak bu serinin liderliğini yaptığı, bu dönemde az veya çok her yıl yatırım gelen ülkeler olarak Hollanda, İngiltere, Almanya, Belçika, Fransa, İtalya ve İsviçre’nin dikkat çektiği görülmektedir. Asya’da ise bu dönemde en fazla yatırımın Azerbaycan’dan geldiği, bu Kıtadaki ülkelerden gelen yatırımlarda da dalgalanmalar olduğu, Körfez Ülkelerinden kapasitelerinin çok altında bir yatırım girişi olduğu, Çin’den 2015 yılı hariç kayda değer bir yatırım akışı olmadığı, Japonya’nın ekonomisinin büyüklüğüne rağmen; bu Ülkeden gelen yetersiz yatırım girişlerinin sürekliliğini koruduğu, Güney Kore’den gelen yatırımın çok düşük kaldığı, Hindistan için ise; anılan dönemde bu ülkeden “hiç yatırım gelmedi" ifadesi kullanmanın abartılı bir yaklaşım olmadığı görülmektedir. Amerika Kıtasından gelen yatırımın çok büyük bir kısmını ise ABD’nin gerçekleştirdiği bilinmektedir. Afrika’nın ise bu tablo içinde oransal olarak çok düşük kalması ise bilinen diğer bir gerçektir.          

Ülkemize gelen doğrudan yatırımlara 2015 yılı bazında bakıldığında ise; dikkati çeken bazı ülkeler hakkında şunları söyleyebiliriz: Hollanda’nın ivme kaybetmekle birlikte geleneksel yatırım iştahını devam ettirdiği, Azerbaycan’ın ise son yıllardaki yatırım sürekliliğini koruduğu, İspanya, ABD, Lüksemburg, Belçika, Çin, Katar ve Malezya’nın performans yükselttiği, Japonya’nın son yıllarda süreklilik özelliği kazanan ancak yetersiz olan yatırım akışının devam ettiği, Güney Kore’den gelen yatırımların çok düşük konumunu koruduğu, Hindistan’ın ise bu tablo içinde yer almama konusunda direndiği görülmektedir. 2015 yılında Ülkemize en fazla doğrudan yatırımın geldiği ilk on ülkenin sıralaması ise şöyledir: İspanya, ABD, Lüksemburg, Hollanda, Azerbaycan, Belçika, Rusya, İngiltere, Çin, Almanya.

Ülkelerin söz konusu performanslarına 2016 yılının Ocak–Nisan dönemi itibariyle bakıldığında ise şu görüntüler dikkati çekmektedir: Hollanda, Avusturya, İsviçre, Azerbaycan, İngiltere, Katar, Almanya, Japonya, İtalya ve ABD en fazla doğrudan yatırımın geldiği ilk on ülke sıralamasını oluşturmuştur. Ancak, toplam yatırım miktarı bakımından geçen yılın aynı dönemine göre düşüş olduğu anlaşılmaktadır. Bu dört aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre Avusturya, İsviçre ve Katar’ın belirgin bir şekilde ivme yükselttiği, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, Lüksemburg, Rusya, Azerbaycan, Çin ve Malezya’nın ise belirgin bir şekilde ivme kaybettiği, ABD, Körfez Ülkeleri (Katar hariç), Japonya, Güney Kore ve Hindistan’ın mevcut stabil durumlarını devam ettirdikleri görülmektedir.

Konuyu, sayısal verilerden yararlanarak, ancak rakamsal boyutundan arındırarak, ülke bazında aktarmanın, Ülkemize gelen doğrudan yatırımlardaki çeşitli ülkelerin ağırlıkları ile inişli ve çıkışlı bir seyir izleyen ülke performanslarını gözler önüne sermenin ve büyük ekonomilere sahip ülkelerin imkanlarından yararlanma becerimizi sorgulamanın faydalı olacağı inancıyla; bildiklerimizi hatırlama ve revize etme, sürecin çok dinamik bir süreç olduğunu teyit etme, sistemin takip ve teşvik anlamında ihmale gelemeyeceğini vurgulama açısından, ülkeler arasındaki ekonomik ilişkilerin bu önemli boyutunu sizlerle paylaşmak istedim.

Haberler

Ekonomi

Küresel piyasalar karışık seyrediyor

Gündem

Emeklilere bayram ikramiyelerinin ödeme takvimi belirlendi

Ekonomi

KOBİ'ler yeni dönemde KOSGEB destekleriyle büyüyecek

Gündem

Yapay zeka girişimleri 7 yılda 33 kat arttı

Gündem

İstanbul'da köprüler Pakistan Milli Günü için ışıklandırıldı

Gündem

Yaşlanan nüfusun çalışma hayatına olumsuz etkilerine karşı ''kadın istihdamı'' önerisi

Gündem

Türk Devletleri Teşkilatının tarım bakanları Kazakistan'da toplandı

Gündem

Türksat 6A'da sona yaklaşılıyor

Ekonomi

KOSGEB geçen yıl 107 bine yakın işletmeye destek verdi

Gündem

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bayram tatilinin kamu çalışanları için 9 güne çıkarılacağını açıkladı

Gündem

Çanakkale Şehitler Abidesi'ne Türk bayrağı yansıtıldı

Gündem

Çanakkale Deniz Zaferi'nin üzerinden 109 yıl geçti