Avukata hasılatını beyan dışı bıraktığı iddiasıyla yapılan cezalı tarhiyat

Avukatlık faaliyetinin sürdürülmesi sırasında tahsil etmiş olduğu bir kısım gelirlerini beyan dışı bıraktığı iddiasıyla şikayete dayalı olarak hakkında vergi incelemesi sonucu düzenlenene rapora göre cezalı tarhiyat yapılan bir avukat kendisine yapılan cezalı tarhiyatla ilgili olarak olayı yargıya taşımıştır.

İhbara dayalı yapılan bu vergi incelemesi sonucunda ilgili avukata ….. yılına ilişkin olarak salınan vergi ziyaı cezalı gelir vergisi, geçici vergi ve fon payı üzerinden cezalı tarhiyat yapılmıştır. Aynı inceleme raporuna dayalı olarak KDV yönünden ve özel usulsüzlük cezası yönünden de ayrıca cezalı tarhiyatlar önerilmiştir.

Uyuşmazlık, avukatlık faaliyetinde bulunan davacının …… yılında bir kısım hasılatı için serbest meslek makbuzu düzenlemediği ve kayıtlarına yansıtmadığı iddiasıyla yapılan cezalı tarhiyat gelir vergisi, KDV, özel usulsüzlük cezası, geçici vergi ve fon payına ilişkindir. Olayda, şikayet konusu yapılan işlemde avukatın aldığı toplam avans tutarının %50’sine yakın kısmı avans olduğu bilinmektedir. Yapılan bu tahsilatın ………….. YTL avansın alındığı kabul edildiği avukat tarafından ve şikayetçi tarafından ifade olunduğu ihtilafsızdır.

Bu haliyle davacı avukatın, …………… YTL tahsil ettiğini ifade etmesi ve bu tahsilatın ……….. YTL sini gider olarak kullanıldığının tevsik edilebilmesi nedeniyle davacının (………………….) ……………. YTL hasılatı beyan dışı bırakıldığının kabulü gerekir.

Bu durumda salt şikayetçinin ifadesine dayanılarak bulunan ……………… YTL dikkate alınarak yapılan tarhiyatın inceleme raporundaki yönteme göre …………… YTL fark dikkate alınmak suretiyle hesaplanacak gelir vergisi ve fon payı ile yine bunlara iabet edecek vergi ziyaı cezasında hukuka aykırılık görülmezken bu tutarı aşan vergi ziyaı cezalı tarhiyatta yasal isabet görülmemiştir⁽¹⁾.

Olayda, yapılan tarhiyat şikayetçinin iddia ettiği gibi ………………. YTL üzerinden değil, bu rakamda avansların ve emanet paraların çıkarılması sonucunda ………….. YTL üzerinden yapılarak buna göre yeniden işlem yapılmalıdır. Açıklanan nedenlerle davacı avukatın açmış olduğu dava kabul edilmiş olup, dava tadilen tasdik şeklinde karara bağlanmıştır.

Bilindiği gibi serbest meslek kazançların tespitinde tahsil esası geçerlidir⁽²⁾. Avukatın tahsil etmediği paralardan dolayı serbest meslek makbuzu düzenleme zorunluluğu yoktur. Bu tahsil edilmeyen paraların da ayrıca vergisi söz konusu olamamaktadır. Bir avukatın mesleki faaliyetine icrası sırasında mahkemelerde yapmış olduğu dava ile ilgili ödemeler örneğin, yargı giderleri, bilirkişi ücretleri, keşif ücretleri, harcırahlar ve bunun gibi mahkeme veznelerine yatırılması gereken zorunlu paralar avukat tarafından mesleki bir gelir olarak düşünülemez. Bu nedenle, bir avukatın müşterisinden tahsil ettiği bu gibi paraların meslek hasılat olarak kabulü mümkün görülmemektedir.  

Diğer taraftan, gelir vergisi yasasının 68. maddesinde serbest meslek erbabı tarafından kazancının tespitinde indirimi mümkün bulunmayan gider kalemleri belirtilmiştir. Yine, GVK md.68/10 hükmünde mesleki faaliyetle ilgili olarak ödenen tazminatlar sayılmıştır. Buna göre, bu tazminatların serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

1136 sayılı Avukatlık Yasası hükümlerine göre, vekaletname örneklerine yapıştırılmak üzere Türkiye Barolar Birliği tarafından alınan vekalet pullarına ilişkin ödemelerin, VUK’nunda belirtilen şekilde belgelendirilmesi durumunda, serbest meslek kazancının tespitinde elde edilen hasılattan tenzili yani indirilmesi mümkün bulunmaktadır. Maliye Bakanlığı tarafından verilen bir özelgede, serbest meslek erbabının vermiş olduğu gelir vergisi beyannamesinde ödenen damga vergisinin, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilemeyeceğini açıklamıştır⁽³⁾.

⁽¹⁾ İzmir 4. Vergi Mahkemesinin, 24.6.2008 gün ve E:2008/213-K:2008/850 ve yine aynı mahkemenin E:2008/214-K:2008/848 ve ayrıca E:2008/215-K:2008/849 sayılı kararları.

⁽²⁾ GVK md.67, GT 128-221

⁽³⁾ Maliye Bakanlığının, 22.3.2005 gün ve 13506 sayılı özelgesinde, gelir vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk eden damga vergisi ve işyeri ile ilgili ayni vergi, resim, harç niteliğindeki vergilerin serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün görülmemiştir.