01.01.2017 tarihinden itibaren çeklerde Karekod uygulaması

01.01.2017 tarihinden itibaren, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 780/2 maddesine istinaden, Bankalar tarafından bastırılıp, mudilerine (müşterilerine) verecekleri çeklerde Karekod uygulama mecburiyeti getirilmiş olup, bu uygulamanın amacı “çekte yer alacak MERSİS numarası ile Karekodun tanım ve içerikleri ile Karekod Okuma ve Bilgi Paylaşımı Sisteminin Kurulmasına veya sistemde tutulan bilgilerin üçüncü kişilerin erişimine sunulmasına ilişkin usul ve esasları” belirlemektir.

Karekodlu çek raporunda;

a) Muhatap bankanın ticaret unvanı,

b) Seri numarası,

c) Çek hesabı sahibinin adı soyadı veya ticaret unvanı,

ç) Çek hesabı sahibinin tacir olması halinde ticaret siciline tescil edilen yetkililerin ad ve soyadı veya ticaret unvanı,

d) Çek hesabı sahibinin, çek hesabı bulunan toplam banka sayısı,

e) Çek hesabı sahibine ait bankalara ibraz edilmemiş çeklere ilişkin olarak lehdar tarafından karekod okutma ve bilgi paylaşım sistemine kaydedilen çeklerin adet ve tutarları,

f) Düzenlenerek bankalara teslim edilen çeklerin adet ve tutarı,

g) Son beş yıl içerisinde ibrazında ödenen çeklerin adet ve tutarları,

ğ) İbraz edilen çekin ilk ibraz tarihi,

h) İbraz edilen son çekin ibraz tarihi,

ı) İbrazında ödenen son çekin ibraz tarihi,

i) Son beş yılda “karşılıksızdır” işlemi gören ve halen ödenmemiş çeklerin adedi ve tutarları,

j) Son beş yılda “karşılıksızdır” işlemi gören ve sonradan ödenen çeklerin adedi ve tutarı,

k) Son beş yılda “karşılıksızdır’’ işlemi gören çekin son ibraz tarihi,

l) Çek hesabı sahibi hakkında çek hesabı açma yasağı bulunup, bulunmadığı varsa yasaklama kararının tarihi,

m) Her bir çek yaprağı ile ilgili olarak tedbir kaydı olup, olmadığı,

n) Çek hesabı sahibi tacirse, iflasına karar verilip, verilmediği, iflasına karar verilmişse karar tarihi,

Bu bilgiler çek sahibi ya da cirantanın rızası aranmaksızın üçüncü kişilerin emrine sunulur.

Karekod okutma ve bilgi paylaşımı sistemi, 5411 sayılı bankalar kanunun Ek 1’nci maddesi hükmü uyarınca Türkiye Bankalar Birliği Risk merkezi tarafından oluşturulur. Risk merkezi sistemdeki verileri, Bankalar kanununun amir hükmüne göre, bilgi alışverişini gerçekleştirdiği şirket ile paylaşmaya yetkilidir. Karekodlu çek raporuna, Karekod Okutma ve Bilgi Paylaşımı Sistemi üzerinden erişilir. Bu tebliğ uyarınca yerine getirilecek hizmetlerden alınacak ücretler, sistem işleticisinin teklifi üzerine Hazine Müsteşarlığının görüşü alınarak, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenir.

Bankalar 31.12.2016 tarihinden sonra Karekod içermeyen çek yaprağı basamaz ve veremez.

Yabancı banka tarafından bastırılmış çeklerde “seri numarası” ve “karekod” bulunmaması halinde senet olarak çekin geçerliliğini etkilemez.

Yukarıda belirttiğim hususlarla ilgili uygulama 01.01.2017 tarihinden itibaren başlayacaktır.

“Lehine karekodlu çek düzenlenen gerçek veya tüzel kişi, teslim aldığı çeki en geç ibraz tarihine kadar Karekod Okutma ve Bilgi paylaşım sistemine kaydeder. Bu uygulama 31.12.2017 tarihinde yürürlüğe girmektedir.”